TY - JOUR ID - 50677 TI - مطالعه ریشه‌های فرهنگی و روان‌شناختی آیین زار JO - پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران JA - IJAR LA - fa SN - AU - زاویه, سعید AU - اصل‌مرز, مهدی AD - دانشیار دانشگاه هنر دانشگاه تهران AD - کارشناس ارشد پژوهش هنر دانشگاه تهران Y1 - 2013 PY - 2013 VL - 3 IS - 1 SP - 146 EP - 127 KW - بادزدگی KW - بیماری روانی KW - زار KW - جادو درمانگر KW - شمنیسم DO - 10.22059/ijar.2013.50677 N2 - بیماری­های روانی در روزگاران گذشته معلول قدرت­‌های مافوق طبیعی شناخته می‌شدند و بیماری را نتیجه­ تسخیر ارواح خبیث می­‌دانستند. شخص در اثر تسخیر ممکن است از بیماری با علائم جسمی و روحی رنج ببرد. رام کردن این ارواح که در سواحل جنوبی ایران به باد یا هوا معروف­‌اند با برگزاری مراسمی تحت عنوان زار امکان­‌پذیر است. زار در زمره­ اعتقادات معنوی این منطقه قرار دارد. مطالعه­ این آیین شفابخش به درک آداب و اعتقادات مردم حاشیه­ خلیج‌فارس کمک می­‌کند و جنبه­ آیینی این موضوع بسیار بااهمیت است. زار که از قبایل ابتدایی شرق آفریقا باقی مانده است در اصل ریشه در شمنیسم دارد. شمنیسم عمدتاً پدیده‌­ای دینی و مربوط به سیبری و آسیای مرکزی است. شمن با فرو رفتن به خلسه، برای درمان بیماری­‌ها، با ارواح یاریگر و نیروهای آسمانی ارتباط برقرار می­‌کند و از آنها استمداد می­‌طلبد. از دیدگاه روان‌شناسی، برخی از علائم بادزدگی نشانه‏ای از جنون یا طبیعت هیستریک تعریف شده است و این علائم احتمالا از اختلال‌‏ها و واکنش‌‏های روانی فرد در برابر فشارها و تنش‌‏های ناشی از وضعیت اجتماعی او ناشی می‌‏شود. آیین زار به عنوان جایگزینی برای توضیحات پزشکی متعارف، نوعی تفسیر از بیماری در اختیار می­‌گذارد که علم توان معالجه آن را ندارد. مقاله­ حاضر در پی پاسخ به سرچشمه‌­ها­ی تاریخی و روانی آیین زار با استفاده از اسناد موجود، مشاهده و مصاحبه با درمانگران، بیماران و برخی از افراد جامعه­ محلی سواحل جنوبی ایران است. UR - https://ijar.ut.ac.ir/article_50677.html L1 - https://ijar.ut.ac.ir/article_50677_b37fba5b4906ba340bd893a7630b4c9c.pdf ER -