TY - JOUR ID - 84533 TI - برساخت اجتماعی جنین انسانی: تأملی بر شکل‌گیری انسان‌شناسی تکنولوژی‌های انتخابِ باروری JO - پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران JA - IJAR LA - fa SN - AU - کریمی, مرتضی AU - ودادهیر, ابوعلی AU - انواری, زهره AU - عمانی-سامانی, رضا AD - پژوهشگر‌ و‌ دانش‌ آموخته دکتری‌ انسان‌شناسی،‌ گروه‌ انسانشناسی‌ دانشگاه‌ تهران AD - دانشیار گروه انسان شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران AD - استادیار گروه انسان‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران AD - عضو ‌هیئت علمی ‌پژوهشگاه ‌رویان، ‌پژوهشکده ‌زیست‌شناسی ‌و‌ علوم ‌پزشکی ‌تولیدمثل ‌جهاد ‌دانشگاهی، ‌مرکز‌تحقیقات‌ اپیدمیولوژی،‌گروه‌ اپیدمیولوژی‌ و‌ سلامت‌ باروری،‌ تهران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 10 IS - 1 SP - 55 EP - 79 KW - وسایل کمک‌باروری (ARTs) KW - وسایل انتخاب باروری (SRTs) KW - انتخاب جنسیت KW - پزشکی‌شدن بارداری KW - جنین KW - معنای فرزند KW - ناباروری DO - 10.22059/ijar.2021.307227.459625 N2 - پیشرفت در حوزه وسایل کمک‌باروری و انتخاب باروری تغییراتی را در معنا و دلالت‌های منسوب به جنین و فرزند در دنیا ایجاد کرده است. برای نخستین بار، کنترل جمعیت، پیش از تولد ممکن شده، از به دنیا آمدن فرزندانی که ناهنجاری‌های جنینی داشته باشند جلوگیری و فقط به فرزندان «سالم» اجازه حیات داده می‌شود. این تکنولوژی‌ها، که به مرور زمان به کشورهای در حال توسعه کوچ می‌کنند، محصولاتی صرف یا خنثی نیستند. بلکه یک دستگاه - با تعبیر میشل فوکو- هستند که در قالب فرمی فرهنگی در دل شکل‌بندی فرهنگ بومی جا می‌گیرند. معمولاً پیشگامان پزشکی طی یک فرایند زمانی و تاریخی به مشروعیت‌سازی، عادی‌سازی و بهنجارکردن این نوآوری‌ها پرداخته و موانع و تابوها را از سر راه بر می‌دارند. اینجاست که تولد از یک امر صرفاً زیستی یا یک انتخاب شخصی به امری اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بدل می‌شود. به عبارت دیگر، دولت‌ها در چند دهه گذشته از کنترل کمّی جمعیت فراتر رفته و به کنترل کیفیت جمعیت توجه نشان داده‌اند. بنابراین، داشتن فرزند سالم،‌ فقط یک فانتزی فردی نیست،‌ بلکه امری‌ست که تحقّق آن تا حدود زیادی به سیاست‌گذاری‌های دولتی وابسته است. هدف این مقاله توجه به ضرورت مطالعات و تأملات انسان‌شناختی در این حوزه در حال رشد مطالعاتی است. اینکه آیا ورود و کاربرد و ارزیابی این تکنولوژی‌ها لازم و مفید است؟ همچنین، برای مطالعه این فرایند اجتماعی تغییر معانی و دلالت‌‌های فرهنگی مفهوم جنین و فرزند و سیاستگذاری‌های دولتی در جهت روتین‌شدن و عملیاتی‌شدن این تکنولوژی‌ روش مطالعاتی و نظریاتی مرتبط و مناسب پیشنهاد شده است. UR - https://ijar.ut.ac.ir/article_84533.html L1 - https://ijar.ut.ac.ir/article_84533_a67a1aa4466f8630a177e414e096b38d.pdf ER -