دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
پژوهشهای انسانشناسی ایران
2251-8193
1
1
2011
08
23
یاللی: حرکت و معنا در یک رقص آذربایجانی
یاللی: حرکت و معنا در یک رقص آذربایجانی
9
33
30593
FA
ابراهیم
فیاض
عضو هئیت علمی دانشگاه تهران
0008-0008-3144-623X
اصغر
ایزدی جیران
بورسیه دکترای گروه انسانشناسی دانشگاه تهران
Journal Article
1970
01
01
هدف مقاله حاضر بررسی رقص از دیدگاه انسانشناختی با تاکید بر ارتباط میان عناصر حرکتی رقص و نظامهای معنایی است؛ گرایشی که سعی در بررسی رقص در زمینه فرهنگی آن و فهم رقص بنا بر جامعه تولیدکننده دارد. رقص یاللی از کهنترین و رایجترین رقصهای قومی در آذربایجان است که به اشکال بسیار متنوعی اجرا میشود. روششناسی ما در بررسی رقص یاللی الگوی هفت مرحلهای گرترید کیوراث است؛ بر این اساس، فنون پژوهش شامل مشاهده، ثبت گرافیکی، مقولهبندی شکلِ ساختاری و حرکات و تحلیل فرهنگی معنای ساختار و حرکت در رقص یاللی است. هدف اصلی مقاله، بررسی مشخصههای حرکتی رقص یاللی و رمزگشایی معنایی آنها در بافت فرهنگ آذربایجانی بوده است. بنابراین بررسی ما، از دیدگاه انسانشناسی هنر، در حوزه شکل و محتوا قرار میگیرد. شکل ساختاری رقص یاللی دایره و حرکت خاص آن، چرخش، نشاندهنده بخشی از مناسک خورشید و حرکات اصلی آن، اعمال مناسک شمنی را ...
هدف مقاله حاضر بررسی رقص از دیدگاه انسانشناختی با تاکید بر ارتباط میان عناصر حرکتی رقص و نظامهای معنایی است؛ گرایشی که سعی در بررسی رقص در زمینه فرهنگی آن و فهم رقص بنا بر جامعه تولیدکننده دارد. رقص یاللی از کهنترین و رایجترین رقصهای قومی در آذربایجان است که به اشکال بسیار متنوعی اجرا میشود. روششناسی ما در بررسی رقص یاللی الگوی هفت مرحلهای گرترید کیوراث است؛ بر این اساس، فنون پژوهش شامل مشاهده، ثبت گرافیکی، مقولهبندی شکلِ ساختاری و حرکات و تحلیل فرهنگی معنای ساختار و حرکت در رقص یاللی است. هدف اصلی مقاله، بررسی مشخصههای حرکتی رقص یاللی و رمزگشایی معنایی آنها در بافت فرهنگ آذربایجانی بوده است. بنابراین بررسی ما، از دیدگاه انسانشناسی هنر، در حوزه شکل و محتوا قرار میگیرد. شکل ساختاری رقص یاللی دایره و حرکت خاص آن، چرخش، نشاندهنده بخشی از مناسک خورشید و حرکات اصلی آن، اعمال مناسک شمنی را ...
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
پژوهشهای انسانشناسی ایران
2251-8193
1
1
2011
08
23
سکونتگاههای غیررسمی در ایران: ارزیابی وضعیت بندرعباس، کرمانشاه و زاهدان
35
59
30594
FA
پویا
علاءالدینی
استادیار گروه برنامهریزی شهری دانشگاه تهران
اووِه
دایشمَن
دکتر در جغرافیا، متخصص ارشد بانک جهانی
هلن
شهریاری
دکتر در جامعهشناسی، متخصص ارشد بانک جهانی
Journal Article
2014
07
08
هدف از این مقاله توصیف و تحلیل وضعیت سکونتگاههای غیررسمی شهری ایران از طریق ارای? نتایج ارزیابی اجتماعی انجام گرفته در شهرهای بندرعباس، کرمانشاه و زاهدان است. در هر یک از شهرهای هدف، از میان سکونتگاههای غیررسمی، سه تا پنج محله بر اساس معیارهای قومیت/ زبان، سطح عرض خدمات عمومی، میزان رسمیت و نظم فضایی، فعالیتهای اصلی اقتصادی، قدمت محله و شاخصهای اجتماعی- اقتصادی موجود انتخاب شدهاند. جهت ارزیابی، با چهل نفر مطلع کلیدی مصاحبه و در هر محله چهار بحث گروهی متمرکز (با زنان، با مردان، با جمعی مختلط، و با جوانان) برگزار شده است. به علاوه، در هر شهر زیرساختهای اجتماعی از طریق مشاهده و ثبت وضعیت ارزیابی شدهاند. مهمتر از آن، در کنار پژوهشهای کیفی، پیمایشی کمّی با استفاده از پرسشنام? چندمنظوره و جامع (با بیش از 250 سوال) و نمونهگیری تصادفی به تعداد 1200 خانوار در (سکونتگاههای گزید?) هر شهر صورت گرفته است. یافتههای پژوهش ...
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
پژوهشهای انسانشناسی ایران
2251-8193
1
1
2011
08
23
مردمنگاری و نیم قرن تغییر و تحول در فرهنگ حرفهای انسانشناسی
61
78
30595
FA
نهال
نفیسی
دکتر در انسانشناسی فرهنگی و اجتماعی/ پژوهشگر دانشگاه رایس
Journal Article
2014
07
08
مقاله حاضر با تمرکز بر تحولات مردمنگاری در انسانشناسی فرهنگی امریکا در پنجاه سال اخیر استدلال میکند که دانش انسانشناسی در غیاب رابطهای واقعی و پویا بین نگرش و روش، مطالعهکننده و مطالعهشونده، داده و نظریه، خرد و کلان، امر محلی و امر جهانی در معرض خطر خنثی و استحاله شدن قرار گرفته است. رابطه مردمنگاری (از میدان تا متن) با روح زمانه در داخل و خارج جامعه دانشگاهی و شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، از جریانهای ضدسلطه و فوران نظریههای قدرت در آثار اندیشمندان رویکردهای انتقادی، پسامدرن، فمینست و پسااستعمارگرا گرفته تا گفتمان جهانی شدن و بروز پژوهشهای چندمیدانه در دهه پایانی قرن بیستم، و بالاخره پیشرفت بیسابقه علوم و فناوریها در سالهای اخیر و نقش آن در تجسم مکان- زمان مردمنگاری مورد بحث قرار میگیرد. در آخر تاکید میشود که به جای الگو برداری صرف از جدیدترین روشها و نگرشها بدون توجه به ویژگیهای ...
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
پژوهشهای انسانشناسی ایران
2251-8193
1
1
2011
08
23
بررسی شالوده هویت اجتماعی و فرهنگی دانشجویان دو گروه قومی (آذری و کرد) دانشگاه تهران
79
100
30596
FA
روحالله
نصرتی
دانشجوی دکترای جامعهشناسی دانشگاه تهران
0003-0006-8723-4532
علی
کاظمی
دانشجوی کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه تهران
Journal Article
2014
07
08
تحلیل هویت اجتماعی بر مبنای رفتارهای مصرفی و الگوی سبک زندگی موضوعی است که در دهههای اخیر در میان صاحبنظران علوم اجتماعی مطرح شده است. این رویکرد با تفکیکی که بین جامعه سنتی و جامعه مدرن قایل شده است مبنای هویت اجتماعی افراد بر اساس ویژگیهای انتسابی را خاص جامعه سنتی و جایگاه فرد در نظام تولید و یا رفتارهای مصرفی را خاص جامعه مدرن قلمداد میکند. هدف اصلی مقاله حاضر به چالش کشیدن این رویکرد در ارتباط با مطالعه تجربی دانشجویان دو گروه قومی آذری و کرد دانشگاه تهران است. استدلال مقاله حاضر این است که بایستی بین هویت فردی و اجتماعی تفکیک قایل شد. تقلیل هر کدام از ابعاد هویتی به بعد دیگر و یکی پنداشتن آن زیر عنوان کلی هویت، فرآیند تحلیل را دشوار خواهد ساخت. بر اساس دادههای به دستآمده هویت فردی دانشجویان متاثر از فرآیند فردی شدن زندگی روزمره است که بیش از هر ...
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
پژوهشهای انسانشناسی ایران
2251-8193
1
1
2011
08
23
مرورری بر مطالعات انسانشناسی زیستی در باستانشناسی ایران (پارینهسنگی و نوسنگی)
مرورری بر مطالعات انسانشناسی زیستی در باستانشناسی ایران (پارینهسنگی و نوسنگی)
101
119
30597
FA
حامد
وحدتی نسب
استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس
Journal Article
1970
01
01
شش دهه کاوش و بررسی باستانشناسی در ایران بیانگر این نکته است که گستره جغرافیایی امروزی ایران به طور حتم حداقل از دوران پلیئستوسن جدید مکان زیست جوامع انسانی بوده است. اگرچه دانش ما در خصوص جوامع انسانی پیش از نوسنگی در ایران بسیار محدود است، ولی تعداد قابل توجهی از محوطههای باستانی منتسب به ادوار پس از نوسنگی در ایران دارای بقایای اسکلت انسانی هستند. عمده محوطههای کلیدی باستانی در ایران مانند تپه حصار، گوهر تپه، تپه سیلک، تپه زاغه، شهر سوخته، حسنلو، گنج دره و غیره واجد بقایای انسانی بودهاند و بیشتر این بقایای انسانی هرگز به طور کامل و صحیح مورد مطالعه قرار نگرفتهاند. هدف از این تحقیق ریشهیابی این کمبود علمی در بدنه انسانشناسی و باستانشناسی ایران است. دادههای این پژوهش نشان میدهند که از عمده دلایل این وضعیت میتوان به عدم وجود کافی متخصصین انسانشناسی زیستی در ایران، جدایی تاریخی انسانشناسی و باستانشناسی در ...
شش دهه کاوش و بررسی باستانشناسی در ایران بیانگر این نکته است که گستره جغرافیایی امروزی ایران به طور حتم حداقل از دوران پلیئستوسن جدید مکان زیست جوامع انسانی بوده است. اگرچه دانش ما در خصوص جوامع انسانی پیش از نوسنگی در ایران بسیار محدود است، ولی تعداد قابل توجهی از محوطههای باستانی منتسب به ادوار پس از نوسنگی در ایران دارای بقایای اسکلت انسانی هستند. عمده محوطههای کلیدی باستانی در ایران مانند تپه حصار، گوهر تپه، تپه سیلک، تپه زاغه، شهر سوخته، حسنلو، گنج دره و غیره واجد بقایای انسانی بودهاند و بیشتر این بقایای انسانی هرگز به طور کامل و صحیح مورد مطالعه قرار نگرفتهاند. هدف از این تحقیق ریشهیابی این کمبود علمی در بدنه انسانشناسی و باستانشناسی ایران است. دادههای این پژوهش نشان میدهند که از عمده دلایل این وضعیت میتوان به عدم وجود کافی متخصصین انسانشناسی زیستی در ایران، جدایی تاریخی انسانشناسی و باستانشناسی در ...
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
پژوهشهای انسانشناسی ایران
2251-8193
1
1
2011
08
23
جانشینی نمادها در گسترۀ زمان: تبرک انگور در نزد ارامنه
جانشینی نمادها در گسترۀ زمان: تبرک انگور در نزد ارامنه
121
133
30598
FA
امیلیا
نرسیسیانس
استادیار گروه انسانشناسی دانشگاه تهران
0000-0003-3060-1758
Journal Article
1970
01
01
این مقاله با استفاده از دو بعد جانشینی و همنشینی، یکی از مهمترین ابزار تحلیل متن در نشانهشناسی ساختگرا، ضمن توصیف یکی از اعیاد ارمنی که منسوب به تبرک انگور است، نشان خواهد داد که چگونه رویدادهای فرهنگی تحت فشارهای عقیدتی، با فراموش کردن علت و فلسفه وجودی و صرف حفظ مراسم و آیین آداب و رسوم برگزاری نه تنها جانشین رویدادهای فرهنگ غالب شدهاند بلکه با عجین شدن با آنها و جابهجایی زمانی توانستهاند آئینهای مربوط به خود را از زمانهای بسیار دور در طول قرون متمادی تا به حال به صورت فرهنگ عامه حفظ کنند و زنده نگه دارند.
این مقاله با استفاده از دو بعد جانشینی و همنشینی، یکی از مهمترین ابزار تحلیل متن در نشانهشناسی ساختگرا، ضمن توصیف یکی از اعیاد ارمنی که منسوب به تبرک انگور است، نشان خواهد داد که چگونه رویدادهای فرهنگی تحت فشارهای عقیدتی، با فراموش کردن علت و فلسفه وجودی و صرف حفظ مراسم و آیین آداب و رسوم برگزاری نه تنها جانشین رویدادهای فرهنگ غالب شدهاند بلکه با عجین شدن با آنها و جابهجایی زمانی توانستهاند آئینهای مربوط به خود را از زمانهای بسیار دور در طول قرون متمادی تا به حال به صورت فرهنگ عامه حفظ کنند و زنده نگه دارند.
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
پژوهشهای انسانشناسی ایران
2251-8193
1
1
2011
08
23
نقش قوچ در آیینهای وابسته به ایزدبانوی بزرگ در لرستان
نقش قوچ در آیینهای وابسته به ایزدبانوی بزرگ در لرستان
135
151
30599
FA
بهار
مختاریان
استادیار گروه پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان
سجاد
شکری
کارشناس ارشد دانشگاه هنر اصفهان
Journal Article
1970
01
01
اسطورهها با آیینها پیوند تنگاتنگی دارند. با این حال، بعضی از اسطورهها ممکن است بدون آیینها، یا بعضی از آیینها بدون اسطورهها به بقای خود ادامه دهند. در این تعبیر اسطوره تنها داستانی نیست که خاستگاه چیزها را توضیح دهد، بلکه در شکل آیین در جوامع بشری حس کامل بودن و با هم بودن را ایجاد میکند. درست به همین دلیل، اسطوره در شکل آیین از ماندگاری بیشتری برخوردار است و گاه آیینها بدون وابستگی به خاستگاه خود، به شکلی تقلیلیافته از ویژگیها یا کنشهای ایزدان یا قهرمانان اسطورهای، ادامه مییابند، اما همچنان حس با هم بودن را در جامعه برمیانگیزند. در این معنی آیینها جنبههای گوناگونی از انسجام و انتظام جامعه را سبب میشوند و میتوان با رویکردهای گوناگونی به بررسی آنها پرداخت. یکی از روشهای بررسی آیین، پژوهش در مولفههای نمادین آن است. در این مقاله میکوشیم به بررسی آیین هرهراونک و برخی آیینهای مشابه دیگر در ...
اسطورهها با آیینها پیوند تنگاتنگی دارند. با این حال، بعضی از اسطورهها ممکن است بدون آیینها، یا بعضی از آیینها بدون اسطورهها به بقای خود ادامه دهند. در این تعبیر اسطوره تنها داستانی نیست که خاستگاه چیزها را توضیح دهد، بلکه در شکل آیین در جوامع بشری حس کامل بودن و با هم بودن را ایجاد میکند. درست به همین دلیل، اسطوره در شکل آیین از ماندگاری بیشتری برخوردار است و گاه آیینها بدون وابستگی به خاستگاه خود، به شکلی تقلیلیافته از ویژگیها یا کنشهای ایزدان یا قهرمانان اسطورهای، ادامه مییابند، اما همچنان حس با هم بودن را در جامعه برمیانگیزند. در این معنی آیینها جنبههای گوناگونی از انسجام و انتظام جامعه را سبب میشوند و میتوان با رویکردهای گوناگونی به بررسی آنها پرداخت. یکی از روشهای بررسی آیین، پژوهش در مولفههای نمادین آن است. در این مقاله میکوشیم به بررسی آیین هرهراونک و برخی آیینهای مشابه دیگر در ...