بازسازی اجتماعی مناطق جنگ‌زده: روایت شکل‌گیری مجدد اجتماعات هویتی روستایی در سه روستای نژمار، قلاجی و قلعه‌گاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مطالعات توسعه اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 دکترای جامعه‌شناسی توسعه روستایی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

از مسائل مهم در دوران بعد از فاجعه­ها از جمله جنگ‌ها، مسئله‌ بازسازی ویرانی‌ها و همچنین برپایی حیات اجتماعی در جامعه آسیب‌دیده است. مقاله­ حاضر به بررسی ابعاد فرایند بازسازی اجتماعی جوامع جنگ‌زده می­پردازد. مطالعه­ میدانی در سه روستای جنگ‌زده‌ استان کردستان (نژمار، قلاجی و قلعه گاه) انجام شد. پژوهش با به‌کارگیری روش‌های کیفی تجربه خانواده‌هایی را در کانون مطالعه قرار می‌دهد که به‌ طور مستقیم از جنگ متأثر گشته‌اند. رویکرد مطالعه، روایت‌شناسی مردمی است که در آن از نگرش­های کلان و از بالا به پایین فاصله گرفته و بر تجربه‌های و روایت­های بومی تمرکز شده است و پویش‌های اجتماعی و فرهنگی را مد نظر قرار می‌دهد. در این مطالعه بازسازی اجتماعی بر اساس شش مؤلفه اعتماد اجتماعی، همزیستی اجتماعی، تعهد به اجتماع، سرمایه­ اجتماعی، همبستگی اجتماعی و سرمایه­ فرهنگی بررسی شده است. یافته­ها حاکی از سلطه­ رویکرد فیزیکی و مادی به بازسازی است؛ اما با وجود غیاب تعهدات بوروکراتیک در اهتمام به ابعاد اجتماعی و فرهنگی، شاهد نوعی بازسازی اجتماعی خودجوش و بومی بوده­ایم که وامدار درجه‌های بالایی از سرمایه اجتماعی، اعتماد اجتماعی، تعهد اجتماعی، همبستگی اجتماعی و همزیستی اجتماعی درون‌گروهی بوده ­است. در این میان نقش همبستگی قومی و دانش بومی در تداوم حیات اجتماعی پررنگ است. از نکته‌های مهم در زمینه‌ زندگی و روابط اجتماعی در روستاهای مورد بررسی اهمیت فراوان یکپارچگی و صلح پیش از فاجعه است. پی‌ریزی یک جامعه محکم و پایدار، در کنار ساخت‌وسازهای اصولی مقاوم در برابر مخاطرات شامل برقراری همبستگی اجتماعی و احساس تعهد اجتماعی، یکپارچگی و وحدت و صلح میان افراد و گروه‌های متفاوت اجتماع نیز است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Social Reconstruction of War Damaged Areas: Narrating Reshaping of Rural Identical Societies in three Villages, Njmar, Qalaji and Qalagah

نویسندگان [English]

  • Moosa Anbari 1
  • Samal Erfani 2
1 Professor assistant of sociology of rural development, faculty of social sciences, University of Tehran, Iran
2 P.HD of sociology of development studies, University of Tehran, Faculty of social sciences
چکیده [English]

One of very important issues after catastrophes like war is the reconstruction of damages and also rebuilding the social life at the hurting society. 
The present article is aimed at addressing reconstruction of those rural communities of Kurdistan province which destroyed during Iraq and Iran war. The fieldwork has been done in three villages: Njmar, Qalajee, Qalagah. Using qualitative methods, this research focuses on those people's experiences that have been affected by war and its damages. Our approach is a people-based approach; by which we distance from national level attitudes and come closer to local perceptions. So adopting a multi-dimension perspective, the present study goes beyond the up-to-down approach and addresses the social issues. We addressed the social reconstruction in its six dimensions including social capital, social commitment, social confidence, social solidarity, social coexistence, cultural cpital. Our findings suggest that reconstruction plan targeted the war-affected villages had mainly a physical approach and did not considered social dimensions. However, we are witnessing a kind of down-to-up social reconstruction which is achieved by local communities. Continuance and endurance of these rural communities owes to high levels of social capital, social commitment, social confidence, social solidarity, and social coexistence. These social assets can facilitate continuation of reconstruction and development of war-affected regions. One of the important points in the area of life and social relations at these villages is the existence of solidarity and peace before war. Stablishing a strong and solid society, behind building well-structured buildings that can resist risks, also includes social commitment, social solidarity, coexistence and uniformity and peace between individuals and different social groups.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Kurdistan
  • Social Reconstruction
  • Rural communities
  • War Damaged Areas