انسان‌شناسی زیستی در قرن بیست و یکم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه انسان‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

انسان‌شناسی زیستی از آغاز شکل‌گیری تا کنون دچار تحولات چشمگیری شده است. از قرن نوزدهم تا نیمه‌های قرن بیستم نژاد مفهوم محوری مورد بررسی در انسان‌شناسی زیستی بوده است. از نیمه دوم قرن بیستم موضوع نژاد جایگاه خود را به موضوعات جدیدی داد. نیمه دوم قرن بیستم را می‌توان دوره گذار انسان‌شناسی زیستی نامید. سه دهه‏ آخر این قرن سال‌های رو به رشد انسان‌شناسی زیستی برشمرده می‌شوند. در این سال‌ها این علم از حالت عمومی به سمت تخصصی‌تر شدن پیش رفت. ژنتیک انسانی، نخستی‌شناسی، محیط‌شناسی انسانی، دیرین انسان‌شناسی از جمله این تخصص‌ها بودند که تا کنون نیز توسعه یافته‌اند. در قرن بیست و یکم علاوه بر ادامه‏ روند تخصصی شدن رویکرد مهم دیگری زیرمجموعه‌ انسان‌شناسی زیستی شکل گرفت. این رویکرد موضوعات مورد بررسی خود را با در نظر گرفتن هم‏زمان ویژگی‌های فرهنگی و جسمانی مطالعه می‏کند و رویکرد زیستی- فرهنگی نام دارد. این رویکرد در انتقاد به تخصصی شدن زیرشاخه‌های انسان‌شناسی شکل گرفته است. انسان‌شناسی پزشکی و بدن، انسان‌شناسی تغذیه، انسان‌شناسی عصب‌شناختی از جمله حوزه‌هایی هستند که زیرمجموعه این رویکرد در انسان‌شناسی زیستی شکل گرفته‌اند. این حوزه‌ها از جمله کاربردی‌ترین زیرشاخه‌های انسان‌شناسی در قرن معاصر محسوب می‌شوند که به وسیله‏ آن‌ها می‌توان بحران‌های زیست‌محیطی، شیوع بیماری‌های قرن معاصر و بحران‌های غذایی و بیماری‌های ناشی از آن‏ها را بررسی کرد. در این مقاله به بررسی این رویکرد و معرفی حوزه‌های شکل گرفته ذیل آن پرداخته‌ایم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Biological Anthropology

نویسنده [English]

  • Zohreh Anvari
Assistant professor of Anthropology Department, University of Tehran
چکیده [English]

Biological Anthropology had been considerably changed from beginning to now. From 19th to Mid-20th century, the race has been the principal concept in bio-anthropologic researches. Since Mid-20th, the concept of race replaced with the new subjects. The second half of 20th century can be counted as the transition period for bio-anthropology. The three last decades of 20th century are the decades of increasingly growth of the discipline. Throughout these years the discipline goes ahead from a general situation to a more specialized one. The specialties such as Human genetics, Primatology, Human economy and paleoanthropology are the most important specialties which are developing right now. In 21st, a new important approach named bio-cultural approach established under the discipline in which both biological and culture aspect are include when studying a human issue. Nutritional Anthropology, Embodiment and Medical Anthropology and Neural Anthropology are some of its sub-areas. These sub-areas are considered as the most practical areas in contemporary anthropology. This article deals with this new approach and its sub-areas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bio-Cultural Approach
  • Embodiment and Medical Anthropology
  • Human Ecology
  • and Neural Anthropology
  • Nutritional Anthropology