نقش گروه های اجتماعی-فرهنگی در شکل گیری کوی های مسکونی دوره پهلوی دوم در تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معماری، دانشکده هنر و معماری واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

3 ، دانشکده هنر و معماری واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

افزایش جمعیت، کمبود زمین و شیوه­های معماری نوین، طراحان را به ساخت مجتمع­‌های مسکونی سوق داد. در ایران ساخت کوی­‌های مسکونی برای اقشار مختلف اجتماع از دوره­ی پهلوی دوم آغاز شد. رابطه­ بین بنیان­‌های اجتماعی و فرهنگی قشر ساکن در مجتمع­‌های مسکونی و معماری مسکن از مسائل اساسی است که عدم توجه به آن می­‌تواند فعالیت‌­های ساکنان را مختل نماید. هدف پژوهش بررسی نقش گروه‌های اجتماعی-فرهنگی در چگونگی شک‌ل­گیری کوی­‌های مسکونی دوره­ پهلوی دوم در تهران است. گروه­‌های اجتماعی- فرهنگی در شکل‌­گیری فضاهای شهری و به تبع آن معماری نقش داشته­اند. این پژوهش چگونگی این تأثیرگذاری را به روش تاریخی-تفسیری تحلیل می­‌کند. منابع اطلاعاتی، مطالعات کتابخانه­‌ای و اسنادی بوده و نمونه­ کوی‌­های مسکونی پهلوی دوم در تهران بر اساس گروه اجتماعی- فرهنگی ساکنان آن اعم از کارگری (پایین)، کارمندی (متوسط) و مرفه (بالا) گزینش شده و با توجه به شاخص­‌های اجتماعی-فرهنگی مسکن مورد ارزیابی قرار گرفتند. تحولات دوره پهلوی دوم و ویژگی­‌های فرهنگی معیشتی ساکنان کوی­‌های مسکونی بر معماری خانه‌­ها تأثیر گذاشته است. در مسکن گروه­‌های پایین با درآمد کم، برنامه­‌های دولتی و توان مالی اندک ساکنان باعث بروز سادگی در شکل­‌گیری فضاهای مسکونی و کاهش کمیت و کیفیت شاخص‌­های اجتماعی- فرهنگی مسکن شده است. در مسکن گروه­‌های متوسط و مرفه تحول در طرح خانه‌­ها به صورت دوبلکس نمایانگر تمایز اجتماعی این گروه بوده و شاخص‌­های کمی و کیفی مسکن افزایش یافته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Socio-Cultural Groups in Formation of Residential Neighborhoods of the Second Pahlavi Era in Tehran

نویسندگان [English]

  • Seyedeh Mahsa Kamishirazi 1
  • Hossein Soltanzadeh 2
  • Farah Habib 3
1 Department of Architecture, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Department of Architecture, Faculty of Art and Architecture, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran ,Iran
3 Faculty of Art and Architecture, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran ,Iran
چکیده [English]

Population increase, lack of land and styles of new architecture led architects to design residential complexes. In Iran, designing residential neighborhoods for different strata of society began since the second Pahlavi. The relationship between social and cultural foundations of people who are living in residential complexes and architecture is one of the most important issues which paying no attention to them, can lead to disrupting the activity of residents. The purpose of this research is surveying the role of socio-cultural groups in the formation of residential neighborhoods of the second Pahlavi in Tehran. According to sociologist theories, socio-cultural groups have always had a role in the formation of architecture and this research has investigated this matter by the historical- interpretive method. Research data sources are library studies. Sample residential neighborhoods are selected according to the socio-cultural class of residents who are worker (low), employee (medium) and affluent (high) and then they are evaluated. The results show government programs and low financial strength in house types of the low class have been caused to create simplicity in interior design and the quantity and quality of socio-cultural indicators of housing have been decreased. Designing duplex plan for medium and affluent classes have caused social distinctions. Also the quantity and quality of socio-cultural indicators of housing have increased in these types. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Second Pahlavi Era
  • livelihood Culture
  • Worker Class
  • Medium Class
  • Affluent Class
  • Residential Neighborhood
  • Socio- cultural group