نراق، نگین شهری رو به زوال در کویر: پژوهشی در جمعیت شناسی تاریخی- انسان شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد گروه انسان شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه انسان شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه جمعیت شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

جمعیت شناسی مردم شناختی به عنوان حوزه ای نو ظهور با هدف مطالعه ی عمیق تر پدیده های جمعیتی توسعه یافته است. پژوهشگران از دریچه ی آن در تلاش هستند تا با تلفیق داده های کمّی و کیفی به آنچه که جان کالدول آن را "تجربه ی شفاف" می نامد، رهنمون شوند. هدف از این مطالعه، بررسی علل تغییرات جمعیتی و افزایش سالخوردگی جمعیت در شهر تاریخی نراق است. با توجه به رویکرد جمعیت شناسی مردم شناختی حاکم بر این مطالعه، روش های پژوهشی مورد استفاده، مجموعه ای از داده های چند شکلی و یافته های مردم شناسی اعم از مردم نگاری و مطالعات در زمانی است. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر سهم عوامل تاریخی همچون قحطی، شورش نائب خان کاشی در نراق، بلایای طبیعی از جمله زلزله، و اختلافات دینی ـ فرقه ای از منظر جمعیت شناسی کلان و سهم عوامل دیگری نظیر فرهنگ و مضیقه های نهادی-اجتماعی نظیر جنسیت و اقتصاد حاکم بر این منطقه از منظر جمعیت شناسی خرد نگر است. در مجموع تمامی عوامل خرد و کلان فوق الذکر در طول زمان منجر به مهاجرت شمار چشمگیری از جمعیت این منطقه، رشد منفی جمعیت، تحول در ساختار سنی در جهت سالخورده شدن جمعیت در شهر نراق شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Naragh‌, a Shining City in the Desert: A Study in Anthropological-Historical Demography

نویسندگان [English]

  • Azin Mohammadi 1
  • AbouAli Vedadhir 2
  • Rasoul Sadeghi 3
1 ِDepartment of Anthropology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran
2 Department of Anthropology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran
3 Department of Demography, Faculty of Social Sciences, University of Tehran
چکیده [English]

Anthropological demography has emerged as a new field aimed at a deeper study of demographic phenomena. Researchers seek to achieve what John Caldwell called the “illuminating experience” by integrating qualitative and quantitative data. The purpose of this paper is to examine the demographic changes and increasing aging in the historical city of Naragh. In terms of anthropological demographic approach, this paper used several data such as ethnography and historical studies as research method. The results of this study show that historical reasons such as famine, Hossein-Kashi rebellion in Naragh, earthquake and religious conflicts are related to macro-demographic approach and other factors such as culture and disadvantages of a social institution such as gender and economy prevailing in this region are related to micro-demography. In summary, all the above reasons have led to the emigration of many people (mainly men), negative population growth rate, age structural transition (AST) and increasing aging in Naragh over time.
.

کلیدواژه‌ها [English]

  • age structural transition
  • anthropological demography
  • historical city of Naragh
  • macrodemography
  • microdemography

مراجع

بیتس، دانیل و پلاک، فرد (1944). انسان‌شناسی فرهنگی، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: انتشارات گلرنگ یکتا.
رزاقی، ابراهیم (1392). اقتصاد ایران زمین، تهران: نشر نی.
عظیمی نراقی، علی (1389). تاریخ نراق، تهران: جامعه‌نگر.
عباسی شوازی، محمدجلال، رازقی نصرآباد، حجیه‌بی‌بی (1389). «الگوها و عوامل مؤثر بر فاصلۀ ازدواج تا اولین تولد در ایران»، نامۀ انجمن جمعیت‌شناسی ایران، 5(9)، 75-104.
فلیک، اووه (1956). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمۀ هادی جلیلی. تهران: نشر نی.
محلاتی، حاج‌سیاح (1346). خاطرات حاج سیاح. تهران: نشر امیرکبیر.
مجابی، سید مهدی (1384). طرح راهبردی بافت تاریخی نراق. نراق: شهرداری نراق.
مطیع‌حق‌شناس، نادر، حیدری، سریه (1389). «فرهنگ و جابه‌جایی جمعیتی با تکیه بر روندهای مهاجرتی در ایران و کشورهای همسایۀ آن». نامۀ انجمن جمعیت‌شناسی ایران، 5(9)، 128-145.
مشیرزاده، حمیرا (1381). از جنبش تا نظریه: تاریخ دو قرن فمینیسم، تهران: پژوهش شیرازه.
مدیری، فاطمه؛ رازقی نصرآباد، حجیه‌بی‌بی (1394). «بررسی رابطۀ دینداری و قصد باروری در شهر تهران». نامۀ انجمن جمعیت‌شناسی ایران، 10(20)، 127-162.
نراقی، حسن (1345). تاریخ اجتماعی کاشان. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی.
نوایی، عبدالحسین و بقایی شیرجینی، محمد (1379)، نایبیان کاشان. تهران: انتشارات سازمان اسناد ملی ایران.
نگ، مونی (1973) جمعیت از دیدگاه انسان‌شناسی. ترجمۀ سید مهدی ثریا، تهران: دانشکدۀ علوم اجتماعی و تعاون.
 
Bachrach, C. (2013). Culture and Demography: From Reluctant Bedfellows to Committed Partners. Population Association of America, 51, 3-25.
Bernardi, L. (2007). An introduction to Anthropological Demography. Max Planck Institute for Demographic Research, 1-17.
Carrier, J. (2005). A Handbook of Economic Anthropology. USA: Edward Elgar Publishing Limited.
Caldwell, John. (2006). Demographic Transition Theory. Australia: Springer.
Geertz, C. (1973). The Interpretation of Cultures. New York: Basic books, Inc, publishers.
Greenhalgh, S. (1995). Situating Fertility:Anthropology and Demographic Inquiry Reproduction. New York: Cambridge University Press.
Greenhalgh, S. (2008). Just One Child; Science and Policy in Deng’s China. California: University of California Press.
Harris, M. (1999). Theories of culture in postmodern times. London: Altamira Press.
Harris, M. (1979). Cultural Materialism: The Struggle for a Science of Culture. New York: Random House.
Hammel, E. A. (1990). A theory of culture for demography. Population and Development Review, 16(3), 455-485.
Johnson-Hanks, J. (2007). What kind of theory for anthropological demography?. Demographic Research, 1(16), 1-26.
Kreager, P., & Schroder- Butterfill, E. (2014). Age structural transition in Indonesia. Asian Population Studies, 6(1), 25-45.
Kreager, P. (2008). Aristotle and Open Population Thinking. Population Council, 34(4), 599-629.
Kertzer, D., & Fricke, T. (1997). Anthropological Demography: Toward a New Synthesis. London: The University of Chicago Press.
Roth, E. A. (2004). Culture, Biology, and Anthropological Demography. New York: Cambridge University Press.
Robbins, J. C. (2020). Aging Societies, Civil Societies, and the Role of the past: Active Aging beyond Demography in Contemporary Poland. East European Politics and Societies and Cultures, 34(4), 893-909.
Saxton Strassberg, S., & Creanza, N. (2021). Cultural evolution and prehistoric demography. Royal Society, 376(1816), 1-8.
پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران
دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21
پایگاه‌های نمایه‌کننده
شهریور 1400
صفحه 209-228

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار