شناخت پدید‌ه‌های بومی با درک فعالیت‌های انسان در محیط پیرامونش امکانپذیر است در این میان نمودهای مادی فرهنگ از به دلیل برطرف کردن نیازهای مختلف از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. آنها اندیشه‌ها را از طریق عینیت‌بخشی انتقال می‌دهند و پنداره‌های غیرمادی را به شیوه‌های مادی نمایان می‌کنند. در میان دستساخته‌های فرهنگی، سفالینهها دارای اهمیت خاصی هستند. این مقاله جهت بازشناسی سفال بومی ایران با رویکرد بوم‌شناسی فرهنگی در استان‌های سیستان و بلوچستان (کلپورگان سراوان)، هرمزگان (شهوار و حکمی میناب)، کردستان (نوره و بوگهبسی سقز)، گیلان (اسالم و سیاهکل) و مازندران (کلاگر محله جویبار) مولفه‌هایی چون مواد اولیه، مولفه‌های فنی، کیفیت‌های بصری، اهداف کاربردی و عملکردی، منابع انسانی تولید و ساختار فرهنگی و اجتماعی را مورد بررسی قرار داده است. این پژوهش به شیوه‌ای توصیفی ـ تحلیلی و جمع‌آوری داده‌ها با روش کتابخانه‌ای و میدانی صورت گرفته است. در بررسی سفال مناطق مذکور، با توجه با تفاوت‌های محیطی، مواد اولیه و فنون ساخت و امکانات و محدودیت‌های ناشی از آن، شاهد تنوع محصولات تولیدی نهایی هستیم. در نهایت سفالینههای نهایی از لحاظ شکلی و نقش‌مایه‌های تزئینی تفاوت‌های بارزی دارند که با هویت‌های بومی پیوند می‌یابند.
)