گیاه ‌مردم‌نگاری گونه‌های خوراکی و دارویی مرتع دیلگان، استان کهگیلویه و بویراحمد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 استاد گروه علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 دانشیار گروه علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

گیاه مردم‌نگاری مطالعه مواجه انسان و گیاه و یک طبقه‌بندی درون رشته‌ای در مردم‌نگاری است که از ویژگی‌های یک پژوهش آغازگر و بسترساز برخوردار است. این مطالعه با توجه به غنای گونه‌‌های گیاهی و دانش بومی گیاهان مرتع دیلگان در استان کهگیلویه و بویراحمد را در فصل‌های رویش (بهار و تابستان) سال 1392 مورد بررسی قرار داده است. دامنه‌ای از روش­های جمع‌آوری اطلاعات از شیوه‌های ساختارمند کمی همچون پرسش‌نامه‌های طراحی‌شده تا روش‌های کاملاً بدون ساختار کیفی همچون دیدار و گفتگوی آزاد استفاده شده است. پرسش‌ها با محوریت گیاهان خوراکی و دارویی به صورت مصاحبه در محل زندگی عشایر و مشاهده مشارکتی در رویشگاه گیاهان صورت پذیرفته است. در این تحقیق حدود 60 گونه گیاهی شناسایی شد که دانش بومی مرتبط با 20 گونه از آنها در این مقاله تحلیل می‌شود. دلیل انتخاب گونه‌های مذکور اتفاق نظر خبرگان محلی پیرامون نام، خواص، فنولوژی، فراوانی کاربرد و مصرف آنها در میان عشایر بوده است. گیاهان بررسی‌شده به 9 خانواده گیاهی تعلق داشتند که در این بین خانواده‌های چتریان و نعنائیان بیشترین سهم را دارا بودند. مصاحبه‌شوندگان از بین مصرف دارویی گیاهان بیشترین مورد را به بیماری‌های گوارشی، قند، چربی خون و درمان عفونت نسبت می‌دادند. نتایج بررسی گویای آن است که دانش بومی عشایر منطقه مورد مطالعه پیرامون برخی گیاهان اطرافشان بسیار غنی است که تنها شامل خواص خوراکی و دارویی گیاهان نیست بلکه دربرگیرنده اطلاعاتی بسیار مفید از زیستگاه گیاهان به لحاظ ادافیکی، توپوگرافی و اقلیمی است.

کلیدواژه‌ها

پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران
دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 7
فروردین 1393
صفحه 109-129

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار