معناسازی برای خانه؛ زندگی روزمره تهران در فیلم‌های سینمایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معماری، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

چکیده

معنا، مدلول و مضمون هر چیز است و تداعی‌ای که در پس آن برای ذهن ایجاد می‎شود. هدف پژوهش حاضر، یافتن معنای خانه و مؤلفه­های شکل‌دهنده آن در زندگی روزمره زیست‌کنندگان خانه است. مقاله حاضر سعی دارد بر همین مبنا و با مطالعه خانه‌های بازنمایی‌شده در چهار فیلم سینمایی مربوط به تهران که طی سال‌های 1391-1387 در شبکه سینمای خانگی توزیع شده‌اند، فرآیند معناسازی برای خانه و مؤلفه‌های اصلی آن را استخراج کند. به این منظور، فیلم‎های «سر به مهر»، «حوالی اتوبان»، «سعادت‌آباد» و «اینجا بدون من» انتخاب و با روش گراندد تئوری، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. نتایج پژوهش، گویای آن است که نظام معناساز برای خانه، در تجربه تهران روایت‌شده در فیلم‌ها متشکل از پنج مؤلفه «ادراک حسی»، «نشانه‌ها و نمادها»، «روابط اجتماعی»، «مالکیت» و نیز «کالبد» است. فضا زمانی معنای خانه را می‌پذیرد که اولاً، واجد ارتباطاتی با مؤلفه‌های مذکور باشد و دوما این ارتباط، در اشکال مثبت و نه نابهنجار آن تجربه شود. پژوهش همچنین گویای آن است که در نظام ارائه‌شده، روابط اجتماعی و کیفیت آن، بیش از سایر مؤلفه‌ها در فرآیند معناسازی برای خانه ایفای نقش می‌کند. این روابط چه در قالب مناسک و چه در قالب الگوهای زندگی روزمره می‌توانند معنا را برای خانه، ایجاد و در آن انباشت کنند. در مقابل، نقش کالبد معمارانه، کمتر تصویر شده و تأکید به جای فضای ثابت بر فضاهای نیمه‌ثابت است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Making Meaning for Home Tehran Everyday Life in Iranian Movies

نویسنده [English]

  • Maryam Armaghan
چکیده [English]

Meaning is both the reference and the content and their concomitant mental associations. The current research aims to find the meaning of home and its constituents in the everyday life of house residents. In this perspective, we seek to investigate this meaning-making processes through exploring the represented houses in four Iranian movies in Tehran. Therefore, “Freeway”, “Sealed Secret”, “Sa’adat Abad”, and “Here without Me”, Iranian Home Media distributed four movies from 2008 to 2012, were selected and investigated through the grounded theory methodology. The findings demonstrated that home meaning-making order narrated in movies in Tehran experience included five components as “sensual perception”, “sings and symbols”, “social relation”, “ownership” and “architectural shape”.  Domestic space internalizes home meaning once it relates to these constituents in the first place and experience such relation in a positive and non-abnormal configuration. Accordingly, it is revealed that in such represented order, social relation and its quality plays a significant role in home meaning-making processes, compared to other components. Whether in rituals or everyday life patterns, these relations can create and accumulate meaning for home. Contrary to that, the role of architectural configuration is less depicted while semi fixed spaces are highlighted.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anthropology
  • Tehran
  • everyday life
  • Domestic space
  • Meaning-making order
  • architecture
  • Movie
دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 10
دوره 5، شماره 2 نشریه پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران با محوریت «انسان‌شناسی شهر تهران» و با همکاری و پشتیبانی مرکز مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران به چاپ رسیده است.
مهر 1394
صفحه 51-73