الگوهای جابه‌جایی و مهاجرت ساکنان شهرستان بم پس از زلزله

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه باستان‌شناسی دانشگاه نیشابور/ معاون اداری و مالی

2 freie universitat Berlin

3 پژوهشگر

چکیده

زلزله 26 دی ماه 1382 در بم تلفاتی حدود 40000 نفر و 30000 زخمی در پی داشت. در روزهای پس از فاجعه علاوه بر مرگ بیش از نیمی از ساکنان شهر، تغییرات جمعیتی دیگری مانند جابه‌جایی مکان زندگی و مهاجرت نیز به وقوع پیوست؛ تغییراتی که توسط پژوهشگران قوم باستان‌شناسی فاجعه به تناوب 6، 17 و 32 ماه پس از زلزله بررسی و مستندسازی شد. بر اساس داده‌های کمی و آماری این بررسی‌ها، الگوهای تغییرات جمعیتی و در پی آن تغییرات ساختاری، طبقات جمعیت و فرهنگی استخراج و مورد بررسی و مقایسه با الگوهای پیش از فاجعه قرار گرفت. مقاله حاضر علاوه بر ارائه اطلاعات بررسی تغییرات جمعیت پس از زلزله به ارائه راهکارهای استفاده از الگوهای آن در تفسیر مواد فرهنگی حاصل از کاوش و بررسی در زمینه باستان‌شناسی می‌پردازد. لازم به ذکر است که تغییرات جمعیتی به ویژه در شرایط بحران، تأثیر به سزایی در ساختارهای فرهنگی و اجتماعی در فرایندی دراز مدت دارد و از این رو استخراج و استفاده از الگوهای قوم باستان‌شناسی تغییرات جمعیت ارزیابی تفاسیر زمینه مرده در شرایط غایب بودن عامل انسانی و مرده بودن زمینه را برای باستان شناسان امکان‌پذیر می‌کند. از سوی دیگر این الگوها به دلیل قابلیت آزمون در مکان‌ها و زمان‌های مختلف امکان کاربری در ستادهای بحران در جهت کاهش هزینه‌های کوتاه مدت فاجعه را دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

patterns of displacement and migration of Bam after earthquake

نویسندگان [English]

  • Omran Gharazhian 1
  • Leila Papoli Yazdi 2
  • Elaheh Alikhani 3
1 University of Neyshabur
2 freie universitat Berlin
3 Iran
چکیده [English]

On December 26th 2003, an earthquake in Bam, southeastern Iran resulted in an estimated death toll of 40,000.  This article suggests that post-disaster population replacement practices provide alternative avenues for research, notably the changes in migration and population replacement patterns, and the social and cultural structures associated with population structure.  This article is the result of ethnoarchaeological research conducted on Bam city and its satellites, at intervals of 6, 17 and 32 months after the earthquake.  The post-disaster population changes patterns are compared with those patterns prior to the disaster.  We hope to demonstrate that the patterns present can be used to interpret population replacement and migration under conditions such as natural disasters in archaeological contexts. It should be noticed that archaeological data are completely mute and this is the archaeologist interpretation that make them meaningful.  in this article , the suggested patterns and models are useful to interpret and explain the data from archaeological dead context according to the absence of agents to realize the processes which have formed the social and cultural structures. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • disaster ethoarchaeology
  • Population changes
  • population replacement
  • Migration
  • Bam earthquake