برساخت اجتماعی پروبلماتیک حضور داغدیده در گورستان، به‌سوی یک نظریۀ زمینه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه تعاون و رفاه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

2 استادیار، گروه تعاون و رفاه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران. (نویسندۀ مسئول)

3 دانشجوی دکتری، گروه تعاون و رفاه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

مرگ همواره بخشی انفکاک‌ناپذیر از زندگی بشر بوده است. بشر برای قابل‌تحمل ساختن مرگ به مذهب، فلسفه، علم و هنر متوسل شده است. پژوهش‌های تاریخی و مردم‌شناختی، نقش فرهنگ بر واکنش انسان‌ها نسبت به مرگ را تأیید کرده‌اند. در همین راستا آیین‌های خاکسپاری و تدفین که تا حدودی تحت‌تأثیر فرهنگ و مذهب هستند، به‌عنوان نخستین جلوۀ اجتماعی ماتم در به هم پیوستگی شبکۀ حمایتی در کنار داغدیدگان و تسهیل پذیرش فقدان حائز اهمیت هستند. در مقالۀ حاضر برای دستیابی به فهمی عمیق از فرایند حضور و کنش‌های داغدیدگان در گورستان، به‌عنوان یکی از حوزه‌های اساسی تاثیرگذار در زندگی آنها و نقش آن در گذر از داغدیدگی، با طراحی نظریۀ زمینه‌ای به گردآوری داده‌ها از داغدیدگان درجۀ یک، در بستر شهر یزد اقدام شد. بنابراین مصاحبه‌هایی عمیق با داغدیدگان فقدان‌های غیر‌منتظره، که حداقل چهار ماه و حداکثر چهار سال از فوت عزیز یا عزیزانشان می‌گذشت، انجام شد. در این مسیر با تحلیل خط‌به‌خط گزاره‌ها در سه فرایند کدگذاری باز، محوری و گزینشی، 24 مقولۀ اصلی و یک مقولۀ هسته تحت‌عنوان برهم‌کنش واسازانۀ داغدیده/متوفی در گورستان برساخت شد. پدیدۀ مرکزی این مقاله پروبلماتیک حضور در گورستان بود که داغدیدگان در واکنش به آن، استراتژی‌هایی متفاوتی را اتخاذ می‌کردند. برساخت زندگی در گورستان، مکانیسم جایگزینی مکانی خیرات، مدیریت حضور و غیره از جمله استراتژی‌های آنها در پاسخ به پدیدۀ مرکزی بوده است. اتخاذ این استراتژی‌ها، پیامدهای منفی و مثبتی همانند تنظیم عواطف، تشدید بیماری‌ها و سازگاری با اپوخه گورستان را برای آنان به ارمغان آورده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Problematic Social Construction of the Presence of Bereaved People in Cemetery; Towards a Grounded Theory

نویسندگان [English]

  • SeyedAlireza Afshani 1
  • Ali Ruhani 2
  • Negin Naeimi 3
1 Professor, Social Welfare Department, Social Sciences Faculty, Yazd University, Yazd, Iran
2 Assistant Professor, Social Welfare Department, Social Sciences Faculty, Yazd University, Yazd, Iran
3 PhD Candidate,, Social Welfare Department, Social Sciences Faculty, Yazd University, Yazd, Iran
چکیده [English]

Death has always been an indiscriminate part of human life. In the present study, the main goal is to achieve a deep understanding about the presence of the bereaved people in the cemetery as one of the fundamental influential areas of their life, their actions there and the role of this presence and actions in dealing with mourning; so by designing the grounded theory, we gathered data from the closest relatives of the deceased in the city of Yazd. Therefore, detailed interviews were conducted with the bereaved people who unexpectedly lost their beloved ones at least four month and at most four years before the date of interviews. By analyzing the propositions line by line in three open, axial, and selective coding processes, 24 main categories and one core category were constructed under the name of deconstructive interaction of the bereaved/dead in the cemetery. The central phenomenon of the research was the problematic of the presence in the cemetery to which the bereaved people responded with different strategies. The constructions of life in the cemetery, the spatial substitution mechanism of charity, the presence management and so on were their strategies in response to the central phenomenon. The adoption of these strategies brought them negative and positive consequences such as emotional regulation, intensification of diseases, and compatibility with the epoché of cemetery.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Problematic of presence
  • Bereaved People
  • Cemetery
  • Death
  • Grounded theory