مطالعۀ مردم‌شناسی بازتاب فرهنگی قصۀ عروسک گلین‌بالا در زندگی اجتماعی مردم آلوارس استان اردبیل

گلین‌بالا عروسک و نوعی اسباب‌بازی سنتی زنان و دختران بیشتر مناطق آذربایجان است. بیشتر این مناطق گلین‌بالاهای مخصوص به خودشان را دارند که از نظر ساختار فیزیکی و کارکرد نمادین اجتماعی آن با هم متفاوت هستند. در این مطالعۀ موردی بر گلین‌بالاهایی تمرکز شده است که خانواده‌ها در روستای آلوارس شهرستان سرعین می سازند. عروسک گلین‌بالا در میان مردم روستای آلوارس هم به‌نوعی نشان‌دهندۀ نقش دختران روستا و به عبارتی آموزش وظایف و مسئولیت اجتماعی آیندۀ آن‌هاست. به بیان دیگر، گلین‌بالا از نظر اجتماعی مقیاس کوچک زنان آلوارس و نقش آن‌ها در خانواده را برای کودکان بازتولید می‌کند. در قصۀ گلین‌بالا مردم آلوارس آیتم زمانی و مکانی تا حدودی لحن و رنگ ساختاری فرهنگ مردم آلوارس را شامل شده است. شرایط اقلیمی و زیستی قصه نشان می‌دهد مکان قصه کوهستانی است که زمستان‌های طولانی و سختی دارد و تابستان‌های کوتاه و خنکی در آن موج می‌زند. در جای جای قصه پر است از شرایط زندگی اجتماعی سختی که در زمستان طی می‌‌شود. مشکل راه و وسایل حمل‌و‌نقل با اکوسیستم طبیعی این روستای کوهستانی سنخیت دارد که باز در داستان به آن اشاره می‌شود. در تحلیل و تفسیر مردم‌شناختی این مقاله از نظریۀ انسان‌شناسی نمادین و تفسیری استفاده کرده‌ایم. گلین‌بالا از نظر فرم ظاهری و کارکرد نمادین آن با دیگر گلین‌بالاها تفاوت‌هایی جزئی دارد. قصۀ منتسب به این گلین‌بالا مخصوص مردم آلوارس است. قصه‌ای با این تم و موضوع در داستان‌های شبیه آن کمتر دیده می‌شود.