مطالعۀ مردم‌شناسی بازتاب فرهنگی قصۀ عروسک گلین‌بالا در زندگی اجتماعی مردم آلوارس استان اردبیل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

معلم وزارت آموزش و پرورش

چکیده

گلین‌بالا عروسک و نوعی اسباب‌بازی سنتی زنان و دختران بیشتر مناطق آذربایجان است. بیشتر این مناطق گلین‌بالاهای مخصوص به خودشان را دارند که از نظر ساختار فیزیکی و کارکرد نمادین اجتماعی آن با هم متفاوت هستند. در این مطالعۀ موردی بر گلین‌بالاهایی تمرکز شده است که خانواده‌ها در روستای آلوارس شهرستان سرعین می سازند. عروسک گلین‌بالا در میان مردم روستای آلوارس هم به‌نوعی نشان‌دهندۀ نقش دختران روستا و به عبارتی آموزش وظایف و مسئولیت اجتماعی آیندۀ آن‌هاست. به بیان دیگر، گلین‌بالا از نظر اجتماعی مقیاس کوچک زنان آلوارس و نقش آن‌ها در خانواده را برای کودکان بازتولید می‌کند. در قصۀ گلین‌بالا مردم آلوارس آیتم زمانی و مکانی تا حدودی لحن و رنگ ساختاری فرهنگ مردم آلوارس را شامل شده است. شرایط اقلیمی و زیستی قصه نشان می‌دهد مکان قصه کوهستانی است که زمستان‌های طولانی و سختی دارد و تابستان‌های کوتاه و خنکی در آن موج می‌زند. در جای جای قصه پر است از شرایط زندگی اجتماعی سختی که در زمستان طی می‌‌شود. مشکل راه و وسایل حمل‌و‌نقل با اکوسیستم طبیعی این روستای کوهستانی سنخیت دارد که باز در داستان به آن اشاره می‌شود. در تحلیل و تفسیر مردم‌شناختی این مقاله از نظریۀ انسان‌شناسی نمادین و تفسیری استفاده کرده‌ایم. گلین‌بالا از نظر فرم ظاهری و کارکرد نمادین آن با دیگر گلین‌بالاها تفاوت‌هایی جزئی دارد. قصۀ منتسب به این گلین‌بالا مخصوص مردم آلوارس است. قصه‌ای با این تم و موضوع در داستان‌های شبیه آن کمتر دیده می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Anthropological Study of Cultural Reflection of the Story of Glynbala Doll in the Social Life of Alvarez People in Ardabil Province

نویسنده [English]

  • Ammar Ahmadi
Teacher of the Ministry of Education
چکیده [English]

Glynbala is a doll and a kind of traditional toy for women and girls in most parts of Azerbaijan. Most of these areas have their own highlands, which differ in their physical structure and symbolic social function. In this case study, the focus is on the clay that is built by families in the village of Alvarez in the city of Sarein. The Glenn High doll among the people of Alvarez village also shows the role of the village girls, in other words, educating them about their future duties and social responsibilities. In other words, Glynbala socially reproduces the small scale of Alvarez women and their role in the family for children.
In the story of Glynbala, the people of Alvarez have a temporal and spatial item that has a somewhat structural tone and color to the culture of the Alvarez people. The climatic and biological conditions of the story show that the place of the story is a mountain with long and hard winters and short and dull summers. Everywhere in the story is full of difficult social life conditions that take place in winter. The problem of roads and means of transportation is related to the natural ecosystem of this mountain village, which is mentioned again in the story. It should be noted that in the anthropological analysis and interpretation of this article, we have used the theory of symbolic and interpretive anthropology. The Glynbala in terms of appearance and symbolic function with other Glynbalas cannot be said to be fundamental but minor. The story attributed to this Glynbala is for the people of Alvarez. Stories with this theme are rarely seen in similar stories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Alvarez
  • doll
  • Glynbala
  • Symbolic Anthropology
اریکس، توماس هیلند و نیلسن، فین سیورت (1386). تاریخ انسانشناسی از آغاز تا امروز. ترجمۀ علی بلوکباشی. تهران: گل‌آذین.
بارت، رولان (1375). اسطوره امروز. ترجمۀ شیرین‌دخت دقیقیان. تهران: مرکز.
بهرنگی، صمد (1396). قصههای غصههای صمد بهرنگی. تهران: ساوالان ایگیدلری.
حقیقت، عبدالرفیع (1376). فرهنگ تاریخی و جغرافیایی شهرستانهای ایران. تهران: کومش.
چایلی، صمد (1384). نگاهی به واژه‌های اساطیری آذربایجان. تبریز: اختر.
صفری، بابا (1370). اردبیل در گذرگاه تاریخ. اردبیل: دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل.
فکوهی، ناصر (1392). تاریخ اندیشه و نظریههای انسانشناسی. تهران: نشر نی.