جایگاه آیین‌ها در درمان بیماری‌ها با مقایسۀ آرای مالینوفسکی و الیاده دربارۀ ماهیت و کارکرد آیین (مطالعۀ موردی: آیین زار در هرمزگان و خوزستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه پژوهش هنر دانشگاه هنر تهران

2 دانشیار دانشگاه هنر دانشگاه تهران

چکیده

اکثر صاحب‌نظران حوزۀ آیین معتقدند که آیین پدیده‌ای است که تا آن را نبینند نمی‌توانند بشناسند. بسیاری از آیین‌ها عناصر تشکیل‌دهندۀ مشترکی دارند، اما در کارکرد و اهدافی که دارند از هم متمایز می‌شوند. گونه‌ای از آیین‌ها که در بسیاری از فرهنگ‌ها با ادیان مختلف نقش پررنگی در زندگی انسان بازی می‌کنند، آیین‌های درمانی هستند. از آنجا که در روند مطالعۀ درمان‌های آیینی که توسط دین‌پژوهان، مردم‌شناسان و انسان‌شناسان انجام می‌پذیرد، انسان و نیازهایش و به‌طور ویژه در پدیدۀ درمانی، قضیۀ شفا و شفایابی مطرح است، همۀ ابعاد پژوهش پیرامون انسان دور می‌زند. بدین‌جهت این مقاله دو موضع عمده در این بحث را از منظر علم‌گرایان به نمایندگی مالینوفسکی و دین‌پژوهان با محوریت الیاده مطالعه می‌دهد. در روند این مطالعه به این احتمال نزدیک می‌شویم که انسان زیستی و انسان دینی در لحظات بحرانی در موقعیتی قرار می‌گیرند که بر هم منطبق می‌شوند؛ یعنی موقعیت آیینی که در آن به رفع بحران‌ها مبادرت می‌ورزند. روش پژوهش میدانی، اسنادی و توصیفی-تحلیلی است. در بخش میدانی به مشاهدۀ مستقیم آیین درمانی زار و همچنین مصاحبه با برگزارکنندگان و مطلعان بومی در این زمینه پرداخته شده است. در بخش اسنادی نیز کتاب‌ها، مقالات و فیلم‌های مستند فارسی و لاتین مرتبط با موضوع بررسی شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران
دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 20
پایگاه‌های نمایه‌کننده
آبان 1399
صفحه 79-109

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار