برساخت و بازنمایی هویت های جنسیتی در ضرب المثل‌های لکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه خوارزمی

2 پژوهشگر

چکیده

ضرب‌المثل‌ها در هر جامعه‌ای، آیینۀ تمام‌نمای شیوه‌های زندگی اعضای جامعه و جزئی از میراث فرهنگی نسل‌های پیشین هستند. ضرب‌المثل‌های جنسیتی در هر فرهنگی، جایگاه و موقعیت اجتماعی جنسیت زن و مرد را تعیین و انتظارات و توقعات اجتماع از اعضایش را مشخص و شیوۀ تربیت و پرورش آن‌ها را از قبل معین می‌کنند و از اعضای جامعه می‌خواهند در چه مسیرهایی گام بردارند. فرهنگ سرشار از ضرب‌المثل‌های جنسیتی بر برساخت و بازنمایی فرهنگ جنسیتی دلالت دارند. این ضرب‌المثل‌ها بر تفاوت و تقابل استوارند و زن را دیگری مرد تصور کرده‌اند. در برخی از ضرب‌المثل‌های لکی، هویت مردان و زنان نسبت به یکدیگر معنا می‌یابد و جایگاه و منزلت آن‌ها به نسبت دیگری تعریف می‌شود. در ضرب‌المثل‌های جنسیتی لکی، مردان در جایگاه و موقعیت اجتماعی فرادستی نسبت به زنان ترسیم شده‌اند. چنین القا می‌شود که مردان به نسبت زنان از توانایی‌های عقلی و ذهنی بیشتری برخوردارند. در این ضرب‌المثل‌ها، اصل و نسب، پدرتباری است و فرزندان ذکور خانواده، پرچم‌دار و زنده‌نگه‌دارندۀ اسم و رسم خانواده و خاندان به تصویر درآمده‌اند. در این فرهنگ، نسبت به تربیت و جامعه‌پذیری دختران و پسران نگرش سخت‌گیرانه‌ای وجود دارد و توصیه شده است از تربیت کودکان در شرایط اجتماعی و اقتصادی رفاه و آسایش اجتناب شود. در انحرافات جنسی، پیش‌داوری و قضاوت ارزشی منفی نسبت به جنسیت زن وجود دارد و زنان، اغواگر و تحریک‌کننده تصور شده‌اند.

کلیدواژه‌ها