انسان شناسی اعیان‌سازی در محلۀ فیض‌آبادِ کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانشجوی دکتری انسانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

این مقاله به بررسی فرآیند اعیان‌سازیِ محلۀ تاریخی فیض‌آباد در کلانشهر کرمانشاه می‌پردازد. رویکرد نظری مبتنی بر نظریه‌های اعیانی‌سازی و روش پژوهش قوم‌نگاری است. فنون گردآوری داده مشاهده و مصاحبه است. با سی نفر از ساکنان پیشین و کنونی محله به صورت نمونه‌گیری هدفمند مصاحبه صورت گرفت. یافته‌ها نشان می‌دهد که فیض‌آباد محله‌ای تاریخی با قدمت 250 ساله است که در دهۀ گذشته از طریق مداخلاتی مانند جاده‌سازی، مجتمع‌سازی و پیاده‌راه در معرض تغییرات جدیدی قرار گرفته است که عبارتند از: 1. رونق محله‌ و تسریع روند اعیان‌سازی به دلیل احداث پیاده‌راه مدرس در سال 1401 خورشیدی؛ 2. تغییر اقتصادی در بازار مسکن و مستغلات؛ 3. جابجایی بخشی از جمعیت محلی مانند گروه‌های فرودست و سالمندان توسط کارمندان دولت؛ 4. تغییرات شکل و اندازه خانواده در بخش‌های زیادی از محله؛ 5. افزایش تعداد زنان شاغل؛ 6. رواج الگوی زندگی فردی. 7. همبستگی اجتماعیِ شدید که سبب جایگزینی دوباره بومیان در مجتمع‌های مسکونی تازه‌ساز شده است. این همبستگی آگاهانه و سازمان-یافته نیست و تاب مقاومت در برابر موج‌های پسین اعیان‌سازی را نخواهد داشت.تغییر اقتصادی در بازار مسکن و مستغلات؛ جابجایی بخشی از جمعیت محلی مانند گروه‌های فرودست و سالمندان توسط کارمندان دولت؛ تغییرات شکل و اندازه خانواده در بخش‌های زیادی از محله؛ افزایش تعداد زنان شاغل؛ و رواج الگوی زندگی فردی. سرانجام، در محله همبستگی بالایی بر مبنای تاریخ، هویت و رابطه-ی طولانی‌مدتِ ساکنین وجود دارد که سبب جایگزینی دوباره بومیان در مجتمع‌های مسکونی تازه‌ساز است. این همبستگی آگاهانه و سازمان‌یافته نیست و تاب مقاومت در برابر موج‌های بعدی اعیان‌سازی را نخواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Anthropology of Gentrification in the Feiz Abad Neighborhood in Kermanshah

نویسندگان [English]

  • Siavash Gholipoor 1
  • Rronak Rostampour 2
  • Efat Ebrahimi 3
1 Associated Professor, Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Ph.D. Student, Department of Anthropology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Masters, Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

This article deals with the process of gentrification of the historical neighborhood in Kermanshah metropolis. The theoretical approach is based on some opinions about gentrification and the research method is ethnography. The data collection techniques are observation and interview. 30 former and current residents were selected and interviewed through purposive sampling. The results show that Feiz-Abad, a 300-year-old neighborhood, has been transformed in the last decade by some interventions such as road construction, mass construction, and sidewalks. Economic changes in the housing market, displacement of a number of residents, especially underprivileged groups and the elderly, changes in family shape and size, and the prevalence of individual living patterns. Finally, there is a high correlation based on the history, identity, and long-term relationship between residents that has resulted in the displacement of local residents in newly built housing complexes. This interrelationship is not conscious and organized, so it cannot withstand gentrification.

کلیدواژه‌ها [English]

  • gentrification
  • Kermanshah
  • neighborhood
  • population displacement
  • sidewalk

مراجع

برمن، مارشال (1379). تجربۀ مدرنیته. ترجمۀ مراد فرهادپور. تهران: طرح نو.
بیات، آصف (1377). سیاست‌های خیابانی: جنبش تهیدستان در ایران. ترجمۀ سید اسداله نبوی. تهران: شیرازه.
بیدو، زاکاریاسن، بیدو، کاترین، هیرنو، دنیل و ریوردارک، آلن (1398). بازگشت به شهر: از فرایندهای اعیان‌سازی شهری تا سیاست‌های باززنده‌سازی مراکز. ترجمۀ نعیمه رضایی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
جیکوبز، جین (1388). مرگ و زندگی در شهرهای آمریکا. ترجمۀ آرزو افلاطونی. تهران: دانشگاه تهران.
خانمرادی، سجاد، معینی‌فر، مریم و بیگدلی‌راد، وحید (1397). «تحلیل نقش اعیان‌سازی بافت فرسودة شهری بر تحولات هویتی ساکنان محلات قدیمی (مطالعۀ موردی: بافت فرسودۀ شهر زنجان)». فصلنامۀ علمی فضای جغرافیایی، 19(68)، 183-201.
دوسرتو، میشل (1382). «قدم‌زدن در شهر». ترجمۀ شهریار وقفی‌پور. در مطالعات فرهنگی به ویراستاری سایمون دورینگ. تهران: تلخون.
رابینو، یاسنت (1343). گزارشی از بازرگان و جامعة شهر و ایالت کرمانشاه. ترجمۀ فریبرز همزه‌ای. کرمانشاه: دانشگاه رازی.
ساوج، مایکل و وارد، آلن (1380). جامعه‌شناسی شهری. ترجمۀ ابوالقاسم پوررضا. تهران: سمت.
سلطانی، محمدعلی (1373). تاریخ مفصل کرمانشاهان: از دوران ماقبل تاریخ تا کودتای 28 مرداد، تهران: سها. ج 3.
ـــــــــــــــــ (1381). جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان: ایلات و طوایف کرمانشاهان. تهران: سها.
شعبانی، رضا (1375). «کرمانشاه سرزمینی کهنسال». در مجموعه مقالات نخستین همایش شناخت پیشینه، توانمندی و قابلیت‌های فرهنگی استان کرمانشاه، فرهنگ و ارشاد کرمانشاه.
قلی‌پور، سیاوش (1393). «بازگشت طردشدگان: ظهور سکونتگاه‌های غیررسمی». مطالعات جامعه‌شناختی، پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، 21(1)، 63-78.
ــــــــــــــ (1396). «سازمان‌دهی فضایی شهر کرمانشاه در دورۀ پهلوی اول». پژوهش‌های انسانشناسی ایران، 7(1)، 51-71.
ــــــــــــــ (1397). «تکه‌پارگی، مونوریل و حیات شهری». پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، 8(1)، 141-119.
گروته، هوگو (1369). سفرنامۀ گروته. ترجمۀ مجید جلیلوند. تهران: مرکز.
لوید، پیتر (1393). طبقۀ کارگر و تهیدستان شهری در جهان سوم. ترجمة حسنعلی نوذری. تهران: آشیان.
مارچسیون، جولیان ام. (1392). مردم‌نگاری: طراحی، هدایت و ارائة تحقیق. ترجمۀ سیدقاسم حسنی. تهران: جامعه‌شناسان.
مارشال، کاترین و راسمن، کرچمن (1381). روش‌های تحقیق کیفی. ترجمة علی پارساییان و سید محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
موکرچی، شکر (1390). مهاجرت و تباهی شهری. ترجمۀ فرهنگ ارشاد و عبداله سالاروند. تهران: جامعه‌شناسان.
مهر، بهار (1396). مصرف و بیگانگی (زندگی روزمرۀ زنان در فضای مصرف شهر کرمانشاه). پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه رازی.
هاروی، دیوید (1387). شهری‌شدن سرمایه. ترجمۀ عارف اقوامی، تهران: اختران.
 
 
 
Brewer, J. (2005). Ethnography. Open University Press.
Brix, J (2006). Encyclopedia of ethnography. Vol. 2. Sage Publication.
Fetterman, D. (2010). Ethnography. London: Sage.
Hammersly, M., & Atkinsom, P. (2007). Ethnography: principle in practice. London: Tavistok.
Floor, W. (2018). Kermanshah: city and province 1800-1945, Washington DC: Sage Publication.
Bunce, S. (2018). Sustainablity policy, planning and gentrification in cities. Routledge.
Kenneth A. G., & Tammy, L. L. (2017). Green gentrification: urban sustainability and the struggle for environmental justice. London: Routledge.
پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران
دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21
پایگاه‌های نمایه‌کننده
شهریور 1400
صفحه 229-250

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار