بررسی سیر ازدواج سنتی ایرانی با معرفی نسخه نقاشی ایرانی دوره قاجار درحراج بونامز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه نقاشی ، دانشکده هنر ، هیات علمی دانشگاه الزهرا س، تهران ، ایران

چکیده

نقاشی های دوره قاجار به لحاظ سبک هنری در انتقال فرهنگ دارای اهمیت است، مراسم و آیین های ازدواج و مراسم خواستگاری، مهریه، بله بران، حنابندان و آداب و رسوم ازدواج ایرانی درنسخه خطی دوره قاجار درشش مجلس نقاشی که در مجموعه بونامز(حراج آثارهنری درانگلستان) مورد مطالعه قرارمی گیرد. هدف ازاین پژوهش پی بردن به سیرازدواج ایرانی و بازتاب آن درنقاشی با  ویژگی های تجسمی این دوران می باشد. سوال پژوهش این است که ازدواج درفرهنگ ایرانی دوران قاجار دارای چه مراسمی بوده و در نقاشی های مورد بحث چگونه تصویر شده است؟ بازتاب آن در شش مجلس این پژوهش چگونه تصویرشده است؟ روش تحقیق دراین پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و با استفاده ازمنابع کتابخانه ای و بررسی نمونه نقاشی های حراج بونامز تحلیل و شیوه تحلیل آثار براساس منابع مکتوب، با اصول و قواعد تجسمی به کاررفته در نقاشی دوران قاجاراست. نتایج این پژوهش نشان می دهد ازدواج سنتی ایرانی دردوره قاجار دارای آداب و رسوم و مراسم مختلفی بوده و این مراسم دراین نسخه نادر نقاشی قاجاری تصویرشده و با اشعاری ازحافظ و سعدی مرتبط با موضوع تصویرتزیین شده است.ویژگی های بصری و ساختاری نقاشی دردوره قاجار با موضوع ازدواج ایرانی در این تصاویر نشان داده شده است و ازنظر نوع نقاشی، تزیینات، پوشش زنان و مردان، خوشنویسی و استفاده از اشعار فارسی مرتبط، ترکیب بندی و ... نشان از ارتباط پیوسته این مجموعه دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Traditional Iranian Marriage by Introducing the Iranian Painting Version of the Qajar Period in the Bonamz Collection

نویسنده [English]

  • Elaheh Panjehbashi
Assistant Professor, Department of Painting, Faculty of Art, Al-Zahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Marriage ceremonies and rituals, courtship ceremony, dowry, yeshiva, hannabandan and Iranian marriage customs in the manuscript of Qajar period in the sixth Majlis painting which is studied in Bonams collection.The purpose of this research is to find out the Iranian wedding series in the six mentioned paintings and to know about the marriage ceremony in this era and its reflection in the painting with visual characteristics of this era. The question of the research is, what ceremonies and stages did marriage have in the Iranian culture of the Qajar period and how is it depicted in the discussed paintings? How is its reflection depicted in the six Majlis of this research? What visual characteristics can be seen in these Qajar manuscript paintings with the theme of marriage? The research method in this research is descriptive-analytical and by using library sources and examining the samples of Bonams auction paintings, the analysis and method of analysis of the works is based on written sources about Iranian marriage and its ceremonies and the reflection of this culture with the visual principles and rules used in the painting of the Qajar era.The results of this research show that the traditional Iranian marriage in the Qajar period had various customs and ceremonies from the beginning to the end, and this ceremony is depicted in this rare copy of the Qajar painting and is decorated with poems by Hafez and Saadi related to the subject of the picture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • customs
  • Iranian marriage
  • painting
  • Qajar
  • traditional ceremony
منابع
بروگش، هاینریش (1367). سفری به دربار صاحبقران. ترجمۀ حسین کردبچه. جلد دوم. تهران: اطلاعات.
پولاک، یاکوب ادروارد (1368). سفرنامۀ پولاک و ایرانیان. ترجمۀ کیکاووس جهانداری. تهران: خوارزمی.
پناهی، فرشته (1371). زن ایرانی در سفرنامه‌ها. تهران: جاجرمی.
پاتینجر، هنری (1384). سفرنامۀ پاتینجر (مسافرت سند و بلوچستان). ترجمۀ شاپور گودرزی. تهران: دهخدا.
دالمانی، هانری (1325). سفرنامه از خراسان تا بختیاری. ترجمۀ بهرام فره‌وشی. تهران: ابن‌سینا و امیرکبیر.
دلریش، بشری (1375). زن در دورۀ قاجار. تهران: دفتر مطالعات دینی هنر.
دیولافوا، ژان (1364). سفرنامۀ مادام دیولافوا، ایران و کلده. ترجمۀ بهرام فره‌وشی. تهران: خیام.
داودی، سمانه و ابطحی، سید علیرضا (1395). بررسی خانواده و ازدواج در دورۀ قاجار با تکیه بر سفرنامه‌های خارجی. کنفرانس بین‌المللی شرق‌شناسی، تاریخ و ادبیات پارسی، دورۀ اول.
دروویل، گاسپار (1348). سفرنامۀ دروویل. ترجمۀ جواد محیی. جلد دوم. تهران: گوتنبرگ.
دروویل، گاسپار (1370). سفر در ایران. ترجمۀ منوچهر اعتمادمقدم. تهران: شباویز.
ذاکرزاده، امیرحسین (1373). سرگذشت تهران: گزیده‌ای از آداب‌ورسوم مردم تهران. تهران: قلم.
ژوبر، پ. امده (1347). مسافرت در ارمنستان و ایران. ترجمۀ علی‌قلی اعتمادمقدم. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
سرنا، کارلا (1362). سفرنامۀ مادام کارلا سرنا، آدم‌ها و آیین‌ها در ایران. ترجمۀ علی‌اصغر سعیدی. بی‌جا: کتابفروشی زوار.
شهری، جعفر (1378). تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم. جلد اول: زندگی و کسب‌وکار. تهران: دارینه.
شهری، جعفر (1367). تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم. جلد ششم. تهران: مؤسسۀ رسا.
طلایی حاتم، زهرا (1393). مراسم ازدواج در عصر قاجار از نگاه سیاحان اروپایی. فصلنامۀ تاریخ نو، 4(9)، 37-52.
فوربزلیث، فرانسیس (1366). کیش مات (خاطرات مباشر انگلیسی سردار اکرم). ترجمۀ حسین ابوترابیان. تهران: اطلاعات.
فوروکاوا، توبویوشی (1384). سفرنامۀ فوروکاوا. ترجمۀ هاشم رجب‌زاده. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
کسری، نیلوفر (1346). زنان در تاریخ معاصر ایران. تهران: بدرقۀ جاویدان.
گوبینو، ژوزف، آرتور (1367). سفرنامۀ کنت دوگوبینو سه سال در آسیا 1855-1858. ترجمۀ مهدوی. تهران: کتابسرا.
لیدی شل، مری (1362). خاطرات لیدی شل همسر وزیر مختار انگلیس در اوایل سلطنت ناصرالدین‌شاه. ترجمۀ حسین ابوترابیان. تهران: نشر نو.
مونس‌الدوله و سعدوندیان، سیروس (1380). خاطرات مونسالدوله، ندیمۀ حرمسرای ناصرالدین‌شاه قاجار. تهران: زرین.
مستوفی، عبدالله (1377). شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دورۀ قاجاریه. جلد اول. تهران: زوار.
موزر، هنری (1356). سفرنامۀ ترکستان و ایران، گذری درسی‌ای مرکزی. ترجمۀ علی گلبن. تهران: سحر.
منصوربخت، قباد و حسینی، معصومه (1394). آداب ازدواج ایرانیان در دورۀ قاجار از منظر سفرنامه‌ها. فصلنامۀ خردنامه، 15، 117-142.
هولتسر، ارنست (1355). ایران در یکصد و سیزده سال پیش. ترجمۀ محمد عاصمی. تهران: مرکز مردم‌شناسی ایران، وزارت فرهنگ و هنر.
جیمزویلس، چالز، دودانگه، جمشید و نیکنام، مهرداد (1366)، تاریخ اجتماعی ایران در عهد قاجاریه. ترجمۀ سید عبدالله جمشید. تهران: طلوع.
url1: