شناسایی تجارب و توانمندی‌های زنان سرپرست خانوار در تعامل با فرزندان «در شرایط قرنطینه خانگی ناشی از بیماری کرونا»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه شناسی، موسسه مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری واحد علوم تحقیقات تهران

10.22059/ijar.2023.354597.459795

چکیده

یکی از پدیده های نوظهور در دوران مدرن، زنان سرپرست خانوار است که گاهی به عنوان یک مسأله اجتماعی نیز شناخته می‌شوند. در این نگاه، اغلب مطالعات مربوط به زنان سرپرست خانوار، رویکرد اقتصادی (درآمدی) و کمک به بهبود معیشت آنان برجسته شده و جنبه‌های تعاملات اجتماعی آنان (درون و بیرون از خانواده) مغفول واقع شده است. هدف این پژوهش نگاه نزدیک و درون‌نگرانه به زوایای زندگی (درون خانوادگی/تعامل با فرزندان) زنان سرپرست خانوار در شرایط قرنطینه خانگی با شناخت موقعیتهای خاص آنهاست. این تحقیق با روش تحلیل تماتیک انجام شده و جامعه مورد مطالعه زنان سرپرست خانوار دارای فرزند بوده که به روش نمونه‌گیری هدفمند تعداد 15 نفر تا زمان اشباع نظری انتخاب شدند. روش گردآوری داده‌ها، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بوده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که امکان سازگاری یا تاب‌آوری زنان سرپرست خانوار در این شرایط کم و کمتر شده و با هر انتخاب یا رفتار از جمله ازدواج مجدد، تن فروشی، کار در خانه‌های دیگران، خشونت نسبت به فرزندان، افسردگی، زندگی در کنار خانواده همسر (پدر یا مادر همسر)، بازماندگی فرزندان به دلیل عدم توان در تأمین امکانات آموزشی فضای مجازی و ... هرچه بیشتر در شرایط بحرانی غرق و غرق‌تر شده و امکان حفظ و بهبود شرایط زندگی و پایداری آن را متزلزل کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identifying the Experiences and Capabilities of Female Heads of Households in Interacting with their Children "In the Conditions of Home Quarantine due to Corona Disease"

نویسندگان [English]

  • Abazar Ashtari Mehrjerdi 1
  • Fateme Sadat Homayoni 2
  • Elahe Bagher Nezhad 2
1 Assistant Professor of Sociology, Institute for Social and Cultural Studies, Tehran, Iran
2 Doctoral student of Tehran Research Science Unit
چکیده [English]

The studies related to women who are heads of the household, economic (income) and help to improve their livelihood and their social aspects are neglected. The purpose of this research is to look closely and introspectively at the angles of life (inside the family/interaction with children) of female heads of households in the conditions of home quarantine by knowing their special situations. This research was conducted with thematic analysis method and the study population consisted of female heads of households with children, 15 of whom were selected by purpose sampling until theoretical saturation. The data collection method was a semi-structured interview. The findings of this research show that the possibility of adaptability or resilience of women heads of households becomes less and less in these conditions and with any choice or behavior such as remarriage, prostitution, working in other people's homes, violence towards children, depression, living with the family.The wife (father or mother of the wife), the survivors of the children, due to the lack of ability in the educational facilities of the virtual space, etc., are drowning more and more in critical conditions, and the possibility of maintaining and improving their living conditions and stability has been shaken.

کلیدواژه‌ها [English]

  • family name
  • family with children
  • home quarantine
  • thematic analysis method
  • women head of household
رحیمیان، حمید؛ احمدپور داریانی، محمود؛ عباس‌پور، عباس و اعلامی، فرنوش (1392). شناسایی عوامل علّی اثرگذار بر شکل‌گیری رفتار کارآفرینان اجتماعی در ایران، فصلنامه توسعه کارآفرینی، (1)6، صص 202-185.
شیانی، ملیحه و زارع، حنان (1398). فرا تحلیل مطالعات زنان سرپرست خانوار در ایران، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی. (2)26، صص 97-67.
صفاری‌نیا، مجید و بازیاری میمند، مهتاب (۱۳۹۱). مقایسه تاب‌آوری هیجانی و اجتماعی در دانش‌آموزان مناطق محروم با غیر محروم، فصلنامه اندیشه‌های نوین تربیتی، (1)8، صص 124-107.
فلک‌الدین، زهرا؛ حاجی‌زاده میمندی، مسعود؛ موسوی، سید محسن و کلاته ساداتی، احمد (1400). مادران، سرپرستی خانوار و شادکامی خانواده (یک مطالعه کیفی در بین زنان سرپرست خانوار شهر یزد)، پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، (4)10، صص 116-91.
وزارت تعاون، رفاه و کار اجتماعی (1400-الف). بررسی آماری ویژگی‌های اجتماعی – اقتصادی زنان سرپرست خانوار و خود سرپرست.
وزارت تعاون، رفاه و کار اجتماعی (1400-ب). وضعیت اقتصادی- اجتماعی خانوارهای سرپرست و دارای کودک آسیب‌دیده از کرونا.
Cluver, L, Lachman, J.M, Sherr, L, Wessels, I, Krug, E, Rakotomalala, S & McDonald, K (2020).Parenting in a time of COVID-19.Lancet395(10231).
Khodabakhshi-koolaee, A, & Aghaei Malekabadi, M (2020).Motherhood and home quarantine: Exploring the experiences of iranian mothers in caring for their children during the COVID-19 outbreak. Journal of Client-Centered Nursing Care6(2), 87-96.
Marchetti, D, Fontanesi, L, Mazza, C, Di Giandomenico, S, Roma, P, & Verrocchio, M.C (2020).Parenting-related exhaustion during the Italian COVID-19 lockdown.Journal of pediatric psychology45(10), 1114-1123.
Wenham, C) 2020). The gendered impact of the COVID-19 crisis and post-crisis period.European Parliament.