زیستن میان فرهنگ‌ها: مردم‌نگاری چندفرهنگی‌بودن در میان معاودین محله دولت‌آباد تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه انسان‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ایران

2 استاد گروه انسان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ایران

10.22059/ijar.2023.361610.459825

چکیده

جماعت‌های مهاجر دیاسپورا به بخش مهمی از زندگی شهری تبدیل شده‌اند. تجربه‌ی زندگی آن‌ها و ویژگی چندفرهنگی‌بودنشان به بخشی از موقعیت معاصر فرهنگ نیز تبدیل شده است. این امر بر انسان‌شناسی و مفاهیمی که دست‌مایه‌ی این رشته بوده ــ مانند فرهنگ، سنت، هویت و مکان ــ نیز تأثیر گذاشته است و مولد نظریه‌ها و روش‌شناسی‌هایی بوده است. در این مقاله، با نوشتار مردم‌نگارانه‌ی حاصل کار میدانی در محله‌ی دولت‌آباد تهران و با کاوش در زندگی جمعی معاودین به دنبال فهم چیستی و چگونگی چندفرهنگی‌بودن هستیم. معاودین ایرانی‌ـ عراقی‌هایی‌اند که از عراق اخراج شدند و با سکونت در شهرهای ایران دیاسپورایی شکل داده‌اند که به عنوان یک دیاسپورای «عربی» شناخته می‌شود. موقعیت آن‌ها در عراق و در ایران همواره موقعیتی مرزی و آستانه‌ای بوده است. در این مقاله به این پرسش نیز پرداخته‌ایم که زندگی معاودین چه نسبتی با مفاهیمی مانند فرهنگ و هویت برقرار می‌کند. آن‌ها که زندگی‌شان ورای مرزهای سیاسی شکل گرفته است، چگونه خود را درون مرزهای فرهنگی و هویتی موقعیت‌یابی می‌کنند. علاوه بر این، از آنجایی که این جماعت‌ها به واقعیت همه‌جاحاضری در جهان امروز تبدیل شده‌اند، انسان‌شناسی چگونه می‌تواند خود را برای فهم بهتر این موقعیت جدید فرهنگ بازیابی کند. در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا این پرسش‌ها را از خلال صدای معاودین، نظریه‌های انسان‌شناختی و همینطور تجربه‌ی مردم‌نگارانه بررسی کنیم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Living Between Cultures

نویسندگان [English]

  • Yusef Sarafraz 1
  • Nasser Fakouhi 2
1 Doctoral Student, Department of Anthropology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Iran
2 Professor, Department of Anthropology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Iran.
چکیده [English]

Diaspora migrant communities have become an important part of the urban life. Their life experience and multicultural feature have become a part of the contemporary situation of culture. This has affected anthropology and the concepts that are the basis of this discipline, such as culture, tradition, identity and place, and has also been the generator of some theories and methodologies. In this article, with the help of an ethnographic writing driven from the field work in Dowlatabad neighborhood of Tehran, we seek to understand what and how being multicultural is by exploring the collective life of Mo'aveddin (Iranian-Iraqis who were expelled from Iraq). What is the relation between the life of Mo'aveddin and some concepts such as culture and identity. Those whose lives are formed beyond political borders, how do they position themselves within cultural and identity borders. Furthermore, as these communities have become a ubiquitous reality in today's world, how can anthropology reposition itself to better understand this new situation of culture? In this article, we have tried to examine these questions through the voice of Mo'aveddin, anthropological theories and ethnographic experience.

کلیدواژه‌ها [English]

  • anthropology of globalization
  • deterritorialization
  • diaspora
  • ethnography
  • mo'aveddin
  • urban anthropology
المعلم، علی. (2020)، سنوات الجمر: مسیره الحرکه الاسلامیه فی العراق 1986 1957، مرکز دراسات المشرق العربی.
ایندا، خاویر. (1395)، جریان‌ها در ریتزر، جرج (1395) دانش‌نامه جهانی‌شدن، نوراله مرادی و محبوبه مهاجر، انتشارات علمی و فرهنگی: تهران.
جعفرزاده، زهرا. (1397)، نفی‌بلد ‌شدگان، روزنامه شهروند، سال ششم، شماره 1583.
ساروخانی، باقر و همکاران. (1352) ایرانیان بازگشته از عراق (بررسی کلی)، موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی.
Abu-Lughod, L. (1991). Writing Against Culture. In Fox, R. G. Recapturing anthropology: Working in the present. School of American Research Press.
Appadurai, A. (1988). Introduction: Place and voice in anthropological theory. Cultural anthropology, 3(1), 16-20.
Appadurai, A. (1990). Disjuncture and difference in the global cultural economy. Theory, culture & society7(2-3), 295-310.
Appadurai, A. (1996). Modernity at large: Cultural dimensions of globalization (Vol. 1). U of Minnesota Press.
Appadurai, A. (2015). Globalization, anthropology of. In International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences: Second Edition. Elsevier Inc.
Canclini, N. G. (1995). Hybrid cultures: Strategies for entering and leaving modernity. U of Minnesota Press.
Castells, M. (1989). The informational city: Information technology, economic restructuring, and the urban-regional process (p. 348). Oxford: Blackwell.
Clifford, J., & Marcus, G. E. (Eds.). (1986). Writing culture: the poetics and politics of ethnography: a School of American Research advanced seminar. Univ of California Press.
Falzon, M. A. (Ed.). (2009). Multi-sited ethnography: Theory, praxis and locality in contemporary research. Ashgate Publishing Company.
Hall, S. (2010). Picturing difference: juxtaposition, collage and layering of a multiethnic street. Anthropology Matters12(1), 1-17.
Hannerz, U. (1989). Culture between center and periphery: toward a macroanthropology. Ethnos54(3-4), 200-216.
Marcus, G. E. (1995). Ethnography in/of the world system: The emergence of multi-sited ethnography. Annual review of anthropology24(1), 95-117.
Marcus, G. E., & Fischer, M. M. (1986). Anthropology as cultural critique: An experimental moment in the human sciences. University of Chicago press.
Papastergiadis, N. (2000). The turbulence of migration: Globalization, deterritorialization and hybridity. Polity Press.
Robertson, R. (1992). Globalization: Social theory and global culture. Globalization, 1-224.
Rockefeller, S. A. (2011). Flow. Current Anthropology52(4), 557-578.