انسان‌شناسی تفسیری مسابقات سوارکاری ترکمن‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه انسان شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 مربی پژوهشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه تهران

10.22059/ijar.2023.360924.459820

چکیده

در این مقاله مسابقات سوارکاری در بین ترکمن‌های منطقة ترکمن‌صحرا که پدیدة فرهنگی‌‌ـ‌ورزشی برای آنها به‌شمار می‌آید و معانی پنهانی که این مسابقات و شرط‌بندی‌ پیرامون این مسابقات برای افراد این قوم دارد مطالعه شده است. برای مطالعة این پدیدة‌ فرهنگی از روش تفسیر هرمنوتیکی کلیفورد گیرتز استفاده شده است. گیرتز در مردم‌نگاری از دو روش توصیف سطحی و توصیف عمیق یاد می‌کند. به زعم او کار مردم‌نگار تنها ارائة گزارش از پدیده‌های فرهنگی نیست، و این بخش تنها تفسیر سطحی است، بلکه کار اصلی مردم‌نگار این است که علاوه‌بر این گزارش مردم‌نگارانه توصیف عمیق‌تری از این پدیده‌ها و معانی آنها برای آن قوم را باید ارائه دهد که تفسیر شخصی مردم‌نگار است که از آن تحت عنوان تفسیر هرمنوتیک یاد می‌کند. در این مقاله پس از توضیح مفهوم هرمنوتیک، به رویکرد تفسیری گیرتز پرداخته شده است. در ادامه با اتکا به رویکرد تفسیری گیرتز، ابتدا گزارشی مردم‌نگارانه از این مسابقات و حواشی آن ارائه شده و سپس در مرحلة دوم توصیف عمیق‌تر این پدیده از دید نگارندگان آمده است. مشاهدات و تفسیر نگارندگان دال بر این است که امروزه نگه‌داری اسب برای ترکمن‌ها تنها به معنای علاقة آنها به اسب و سوارکاری نیست، بلکه برای آنها نشانگر توانگری مالی و شأن اجتماعی است. به‌علاوه شرط‌بندی‌ها نیز تنها بُعد مادی برای افراد ندارد، بلکه نشان‌دهندة تخصص و مهارت آنها در شناخت اسب و قدرت پیش‌بینی آنهاست که می‌تواند برای آنها جایگاه اجتماعی در بین علاقه‌مندان به سوارکاری و اسب به همراه داشته باشد. افزون بر این، این افراد با وفای به عهد خود در شرط‌بندی‌های بدون سند و رسید، آموزش صداقت و درستکاری می‌بینند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Interpretive anthropology of Turkmen equestrian competitions

نویسندگان [English]

  • Ahmad Naderi 1
  • Abdolaziz Tatar 2
1 Associate professor, Department of Anthropology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran
2 Academy of Persian Language and Literature and University of Tehran
چکیده [English]

In this paper, equestrian competitions among the Turkmen of the Turkmen-Sahara region, which are considered a cultural-sports phenomenon for them, and the hidden meanings that these competitions and betting around these competitions have for the people of this tribe have been studied. Clifford Geertz's hermeneutic interpretation method has been used to study this cultural phenomenon. Geertz mentions two methods of surface description and deep description in ethnography. Accordingly, the work of the ethnographer is not only to provide a report on cultural phenomena, and this part is only a superficial interpretation, but the main work of the ethnographer is that in addition to this ethnographic report, he should provide a deeper description of these phenomena and their meanings for that people, which is a personal interpretation. He is an ethnographer who mentions it under the title of hermeneutic interpretation. In this article, after explaining the concept of hermeneutics, Geertz's interpretive approach is discussed. In the following, relying on Geertz's interpretive approach, first an ethnographic report of this competition and its margins is presented, and then in the second stage, a deeper description of this phenomenon is given from the authors' point of view. The observations and interpretations of the authors indicate that keeping a horse for Turkmens today does not only mean their relationship with horses and riding, but also indicates financial wealth and social status for them. In addition, betting does not only have a material dimension for people, but also shows their expertise and skill in knowing horses and their power of prediction, which can bring them a social position among horse and horse lovers. In addition, these people learn honesty and integrity by keeping their promises in betting without documents and receipts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Riding
  • Turkmen People
  • Betting
  • Hermeneutic interpretation
  • Clifford Geertz
  • Interpretive anthropology
احمدی، بابک (1380)، ساختار و تأویل متن، چاپ ششم، تهران، نشر مرکز
آشوری، داریوش (1389)، تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ، تهران: نشر آگه
پیروزمند، علیرضا (1385)، دین و سیاستگذاری فرهنگی، تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
جانسون، لزلی (1378)، منتقدان فرهنگ؛ از ماتیو آرنولد تا ریموند ویلیامز، ترجمة ضیاء موحد، تهران: طرح نو
ریخته‌گران، محمدرضا (1378)، منطق و مبحث علم هرمنوتیک؛ اصول و مبانی علم تفسیر، تهران: نشر کنگره
سالزمن، فلیپ کارل (1395)، فهم فرهنگ؛ مقدمه‌ای بر نظریه انسان‌شناختی، ترجمة محمدامین کنعانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
شائولز، جوزف (1396)، مقدمه‌ای بر درک تجربه فرهنگ عمیق، ترجمة عبدالعزیز تاتار، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
فکوهی، ناصر (1393)، مبانی انسان‌شناسی، تهران: نشر نی
کاظمی، بهرام و سعیدی، میترا (1390)، موسیقی قوم ترکمن، تهران: متن
مسعودی، جهانگیر (1386)، هرمنوتیک و نواندیشی دینی؛ تببیین اصول هرمنوتیک گادامر و تطبیق آن بر مبانی معرفتی نواندیشان مسلمان ایرانی، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
نادری، احمد (1391)، کلیفورد گیرتز، از پوزیتیویسم تا انسان‌شناسی تفسیری، پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، دورة 2، شمارة  بهار و تابستان، ص‌ص 61-84
نیچه و دیگران (1377) هرمنوتیک مدرن، گزینة جستارها، ترجمه بابک احمدی، مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: نشر مرکز
 
Geertz, C, (1973). Interpretation of Cultures; selected essays. New York: Basic Books Inc. Publishers
Howelles. R. & Negreiros, J. (2014), Visual Culture, 2nd ed. Cambridge: Polity Press