بازنمایی هویت در شخصیت‌پردازی داستان‌ گرگ گلشیری و دریای پهناور سارگاسو جین رایس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه پژوهش هنر دانشکده هنر دانشگاه شاهد تهران ایران

10.22059/ijar.2024.371298.459853

چکیده

هدف: یکی از حوزه­های جدید مطالعاتی در زمینه­ی فرهنگ کشورهای در حال توسعه، مطالعات پسااستعماری است که بر رابطۀ فرهنگ و عناصر آن می­پردازد. یکی از عناصر مهم در این حوزه مسئله هویت است، از یک سو استعمارگر با این ایده که مستعمره فاقد یک هویت مستقل است، بنا دارد هویتی جدید برای مستعمره بسازد، مستعمره هم از سوی دیگر به دنبال هویت خویش است تا بتواند از زیر سلطه استعمار به درآید. آثار ادبی به مثابه یکی از ابزارهای مهم فرهنگی در بیان و نحوه مواجهه با این مسائل نقش مهمی ایفا می­کنند. این مساله مهم، در فرهنگ­های مختلف به طور مشابه مطرح است و همه­ی انسان­ها در دوره­های مختلف به دنبال هویت خود بوده­اند و در شرایط مختلف در تلاش برای حفظ آن هستند. این پژوهش با هدف شناخت بیشتر و عمیق­تر مساله هویت در آثار ادبی در پی بررسی تلاش انسان­ها برای حفظ هویت و چگونگی بازنمایی آن در آثار ادبی دو فرهنگ مختلف است.
روش­شناسی: پژوهش حاضر با خوانشی پسااستعماری از داستان «گرگ» اثر هوشنگ گلشیری و «دریای پهناور سارگاسو» اثر جین رایس به تلاش شخصیت­های اصلی داستان برای حفظ هویت­شان می­پردازد. اختر و آنتوانت دو شخصیت اصلی این داستان­ها­، با وجود تفاوت­هایی که با هم دارند، اما هر دو از هویتشان دفاع کرده­اند. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و رویکردی تطبیقی به تلاش این دو شخصیت می­پردازد و در پی پاسخ به این پرسش­ها است که وجوه شباهت و تفاوت شخصیت­های این داستان­ها در مواجهه با عوامل استعماری و مساله­ی هویت کدامند؟ بازنمایی هویت در شخصیت­پردازی دو داستان گرگ و دریای پهناور سارگاسو چگونه بوده است؟ کدامیک از این دو داستان در بازنمایی هویت از طریق شخصیت­پردازی موفق­تر بوده­اند؟
یافته­ها: پژوهش به این نتیجه­ می­رسد که هرچند شخصیت­ها با عواملی مواجه می­شوند که قصد گرفتن فاعلیت انسانی (سوژه) آنها را دارند اما با تلاش خود سعی در صیانت از آن دارند. به سخن دیگر هرچند عوامل مختلف استعمارگر می­خواهند سوژه­ها را به اُبژه تبدیل کنند اما آنان با آگاهی، تسلیم نشده و همچنان کوشش می­کنند تا سوژه ( فاعل شناسا) باقی بمانند و هویت خود را حفظ کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Representation of Identity in the Characterization of the Story of Wolf Golshiri and the wide Sargasso Sea by Jean Rhys

نویسنده [English]

  • sediqeh pourmokhtar
Art Department Art Faculty Shahed University
چکیده [English]

Purpose: One of the new areas of studying in the field of culture of developing countries is post-colonial studies, which deals with the relationship between culture and its elements. One of the important elements in this field is the issue of identity. On the one hand, the colonizer, with the idea that the colony lacks an independent identity, aims to create a new identity for the colony. Literary works as an important cultural tool play an important role in expressing and confronting these issues.
Methodology: With a post-colonial reading of the story "Wolf" by Hoshang Golshiri and "Wide Sargasso Sea" by Jean Rhys, the present study deals with the efforts of the main characters in the story to preserve their identity. Akhtar and Antoinette, the two main characters of these stories, despite their differences, both have defended their identity. The current research deals with the efforts of these two characters with a descriptive-analytical method and a comparative approach and seeks to answer the question that what are the similarities and differences between the characters of these stories in the face of colonial factors and the issue of identity?
Findings: The research comes to the conclusion that although the characters face factors that intend to take their subject, they try to protect it with their own efforts. In other words, although various colonizers want to turn subjects into objects, they have not given up knowingly and are still trying to remain subjects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jean Rhys
  • Houshang Golshiri
  • Identity
  • Post-colonialism
  • Subject and Object
امیری، سیروس، و فلاح، بهمن. (1398). «تحلیل عملکرد شگردهای ادبی در داستان کوتاه گرگ اثر هوشنگ گلشیری». ادب فارسی (دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران)، 9(2 (پیاپی 24) )، 117-132.
بارانی، محمد. جعفری قورتانی، زهره. (1391). «شخصیت پردازی در داستان کوتاه گرگ اثر هوشنگ گلشیری». پژوهش­های ادبی و بلاغی. مشهد: دانشگاه فردوسی.
بنی طالبی امین، میرزاییان پریوش. (۱۳۹۹). «تصویر شخصیت اصلی در داستان‌های کوتاه هوشنگ گلشیری بعد از انقلاب اسلامی»‌. زبان و ادبیات فارسی. ۲۸ (۸۹) :۵۳-۷۷.
رایس جین. (1387). گردابی چنین هایل. ترجمه گلی امامی. تهران: کتاب پنجره.
جعفری، زهره. (1391). بررسی عناصر داستانی در پنج داستان کوتاه هوشنگ گلشیری. پایان نامه­ی کارشناسی ارشد. دانشکده­ی ادبیات دانشگاه سیستان و بلوچستان.
کاظمی، معراج. ملکی، ناصر. فلاح، بهمن. (1395). «خوانشی روانکاوانه از داستان کوتاه گرگ اثر هوشنگ گلشیری». جستارهای ادبی. مشهد: دانشگاه فردوسی.
گلشیری، هوشنگ.(1382). نیمۀ تاریک ماه. تهران: نیلوفر.
میرعابدینی، حسن. (1395). صد سال داستان‌نویسی در ایران. تهران: چشمه.
نظری منظم, هادی. (1400). چند مؤلفه پسااستعماری در رمان موسم الهجرة الى الشمال طیب صالح. مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی، 1 (2)، 203-228.
نکویان جزی، نسرین. (1393). «جنون، هویت جنسی وسلطه: خوانش فوکویی رمان دریای پهناور سارگاسو اثر جین رایس». فاضل اسدی امجد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم تهران.
وفا, امیرحسین. (1400). در جستجوی سخن فرودست در ادبیات تطبیقی. مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی، 1 (2)، 63-82.
Ashcroft, B. Gareth G, and Helen T. (2013). Post-Colonial Studies: The Key Concepts. London: Routledge.
Bhabha, H. (1994). The Location of Culture. London and New York: Routledge.
Bronte, Ch. (1897). Jane Eyre. London: Service & Paton.
Castells, M. and Castells, M. (2004). The Power of Identity. Malden, Mass.: Blackwell Publishing.
Fanon, F. (1952). Black Skin, White Masks. New York: Grove Press.
Fanon, F. (1965). A dying colonialism. Trans. Haakon Chevalier. Grove Press.
Jary, D., and Jary, J. (2008). Collins Dictionary of Sociology. London: HarperCollins.
Gandhi, L. (1998). Postcolonial Theory: A Critical Introduction. Columbia University press.
Gilbert, S. M., & Gubar, S. (1979). The Madwoman in the Attic: the woman writer and the nineteenth-century literary imagination. Yale University Press.
Morton, S. (2003). Gayatri Chakrovorty Spivak. London: Routledge.
Moosavinia, S. R., Azarpanah, A., & Joukar, M. (2017). Indeterminacy, Discovery and Polyphony in Houshang Golshiri's Short Stories. Persian Literary Studies Journal6(9), 23-43.
Rhys, J. (1965). Wide Sargasso Sea. London: Penguin Books.
Spivak, G. Ch. (1985). "Three Texts of three women and a critique of Imperialism”. Critical Inquiry(xii)Autumn, pp.243-61. New York: Routledge.