مردم نگاری شبکه‌ای کنش‌ها و چالش‌های حجاب استایل‌های اینستاگرامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 دانشکده حسابداری و مدیریت، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران

10.22059/ijar.2024.375366.459862

چکیده

هدف-اخیراً سبک‌های پوشش حرفه‌ای و مد در میان قشر مذهبی و محجبه نفوذ کرده است، و شاهد آن هستیم که بانوان مذهبی جامعه هم در کنار آنکه دغدغه پوشیدگی لباس خود را دارند، به دنبال ست‌کردن روسری، ساق دست و کیف و کفش خود هستند؛ این پدیده گاهی اوقات شکل افراطی به خود می‌گیرد. ریشه‌ آن را می‌توان در جریان حجاب‌استایل‌ها و بلاگرهای حجاب جستجو کرد. جریانی که موجب شده بخشی از اقشار مذهبی هم از فلسفه حجاب فاصله بگیرند. حجاب‌استایل‌ها و بلاگرهای حجاب علاوه بر برنامه‌ریزی برای استحاله چادر و حجاب قشر مذهبی، اهداف سیاسی را نیز دنبال می‌کنند. بر این اساس، هدف از انجام مطالعه حاضر، واکاوی کنش‌ها و چالش‌های حجاب استایل‌ها در رسانه اجتماعی اینستاگرام است.

روش- این مطالعه با رویکرد تفسیرگرا، از استراتژی پژوهش مردم نگاری شبکه‌ای (نتنوگرافی) برای واکاوی کنش‌ها و چالش‌های حجاب استایل-های اینستاگرامی بهره می برد. در این راستا، کامنت‌ها و پست‌های منتشر شده در 6 ماه اخیر توسط 5 حجاب استایل‌ اینستاگرامی با استفاده از نمونه گیری قضاوتی هدفمند گردآوری و تحلیل شد. افزون بر این، با 6 نفر از فعالین حوزه حجاب و عفاف نیز مصاحبه‌های بدون ساختاری صورت گرفت.

یافته‌ها-مضامین شناسایی شده برای آسیب‌های حجاب استایل‌های اینستاگرامی مشتمل بر تغییر در مفهوم حجاب، استفاده ابزاری از حجاب، ترغیب به مصرف غیرعقلایی، استانداردسازی نامناسب، و شکل‌گیری تقابل و تفرقه بود. به علاوه، مضامین احصاء شده برای راهکارهای مواجهه موثر با حجاب استایل های اینستاگرامی شامل ارائه الگوی مناسب حجاب مطابق با ارزش‌های اسلامی، توسعه زیرساخت‌های اجتماعی و فرهنگی و قانون‌ گذاری مناسب برای فضای مجازی بود.

نتیجه گیری-در ابتدا بلاگرهای حجاب، درصدد معرفی بُعد اجتماعی حجاب بودند اما در عمل نه‌تنها این اتفاق نیفتاد بلکه تبلیغی نادرست از پوشش حجاب در عرف جامعه شکل گرفت. حجاب استایل‌ها با تبدیل حجاب به استایل و استفاده از عبا به‌جای چادر، به دنبال عادی‌سازی این نوع از پوشش هستند و فعالیت این بلاگرها نه‌تنها تأثیر مثبتی در پذیرش حجاب نداشته است بلکه ارزش‌های حجاب را دچار تغییرات منفی کرده است.

در ابتدا بلاگرهای حجاب، درصدد معرفی بُعد اجتماعی حجاب بودند اما در عمل نه‌تنها این اتفاق نیفتاد بلکه تبلیغی نادرست از پوشش حجاب در عرف جامعه شکل گرفت. حجاب استایل‌ها با تبدیل حجاب به استایل و استفاده از عبا به‌جای چادر، به دنبال عادی‌سازی این نوع از پوشش هستند و فعالیت این بلاگرها نه‌تنها تأثیر مثبتی در پذیرش حجاب نداشته است بلکه ارزش‌های حجاب را دچار تغییرات منفی کرده است.

در ابتدا بلاگرهای حجاب، درصدد معرفی بُعد اجتماعی حجاب بودند اما در عمل نه‌تنها این اتفاق نیفتاد بلکه تبلیغی نادرست از پوشش حجاب در عرف جامعه شکل گرفت. حجاب استایل‌ها با تبدیل حجاب به استایل و استفاده از عبا به‌جای چادر، به دنبال عادی‌سازی این نوع از پوشش هستند و فعالیت این بلاگرها نه‌تنها تأثیر مثبتی در پذیرش حجاب نداشته است بلکه ارزش‌های حجاب را دچار تغییرات منفی کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A netnography of actions and challenges of Hijab Styles on Instagram

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Jalilvand 1
  • Mohammad Moein Ziadost 2
1 University of Tehran
2 Faculty of Management
چکیده [English]

Purpose- Recently, professional and fashion styles of clothing have become prevalent among religious and veiled women. Alongside their concern for modest dressing, religious women in society are also coordinating their headscarves, sleeves, handbags, and shoes. Sometimes, this phenomenon takes on an extremist form. Its roots can be traced back to trends in hijab styles and hijab bloggers, leading some religious groups to distance themselves from the philosophy of hijab. Additionally, hijab styles and bloggers pursue political goals. Based on this, the aim of this study is to explore the actions and challenges of hijab styles on the social media platform Instagram.



Methodology- This study adopts an interpretive approach and utilizes netnography to investigate the actions and challenges of hijab styles on Instagram. Comments and posts from the last 6 months by 5 Instagram hijab style influencers were collected and analyzed through purposive judgmental sampling. Additionally, unstructured interviews were conducted with 6 activists in the field of hijab and modesty



Findings- Themes identified for the damage of hijab styles on Instagram included changes in the concept of hijab, instrumental use of hijab, incitement to irrational consumption, inappropriate standardization, and the formation of confrontation and division. Additionally, topics identified for solutions to effectively address hijab styles on Instagram included presenting a suitable pattern of hijab in accordance with Islamic values, developing social and cultural infrastructure, and implementing appropriate legislation for the virtual space.



Conclusions- Initially, hijab bloggers aimed to introduce the social dimension of the hijab. However, this aim was not achieved, and instead, an erroneous promotion of hijab coverage emerged within society. Hijab styles aim to normalize this form of attire by transforming the hijab into a fashion statement and substituting the chador with the abaya. However, the activities of these bloggers have not only positively influenced hijab acceptance but have also negatively altered hijab values.

Conclusions- Initially, hijab bloggers aimed to introduce the social dimension of the hijab. However, this aim was not achieved, and instead, an erroneous promotion of hijab coverage emerged within society. Hijab styles aim to normalize this form of attire by transforming the hijab into a fashion statement and substituting the chador with the abaya. However, the activities of these bloggers have not only positively influenced hijab acceptance but have also negatively altered hijab values.

Conclusions- Initially, hijab bloggers aimed to introduce the social dimension of the hijab. However, this aim was not achieved, and instead, an erroneous promotion of hijab coverage emerged within society. Hijab styles aim to normalize this form of attire by transforming the hijab into a fashion statement and substituting the chador with the abaya. However, the activities of these bloggers have not only positively influenced hijab acceptance but have also negatively altered hijab values.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Instagram
  • Hijab style
  • Hijab fashion
  • Netnography. social media
  • Thematic analysis