1کارشناس ارشد موسیقی‌شناسی، دانشکده موسیقی، دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران.
2استادیار دانشکده هنرهاى نمایشى و موسیقى، پردیس هنرهاى زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده
این مقاله به بررسی موسیقی منطقۀ کجور در استان مازندران می‌پردازد؛ منطقه‌ای که در چند برهۀ مختلف از تاریخ، به ویژه از دوره صفویه به بعد، میزبان اقوام مهاجر با فرهنگ‌های متفاوتی بوده است. رویارویی اقوام و گروه‌های مختلف در این منطقه، دو گروهِ فرهنگی «ایل» و «گیل» را به وجود آورده که در حال حاضر پس از چند قرن تقابل، به شکل ترکیبی و درهم‌تنیده تبدیل شده‌اند. فرهنگ‌پذیری موسیقایی اقوام مختلف از یکدیگر، در کنار سایر تحولات اجتماعی و فرهنگی آنها، همواره قابل مطالعه است. با توجه به اهمیت و تحلیل این پدیده، فرآیند فرهنگ‌پذیری در موسیقی کجور بر اساس روند «تلفیق» و «جانشینی» عناصر موسیقی چند فرهنگ متفاوت در یکدیگر مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش از نوع موسیقی‌شناسی قومی است و داده‌ها بر پایۀ کار میدانی و حضور در محل و انجام گفت‌وگو و ضبط موسیقی گردآوری شده‌اند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد رویارویی فرهنگ‌های مختلف در این منطقه، تأثیرگذاری آنها بر یکدیگر و تلفیق عناصر فرهنگی در طی زمان، به نوعی یکپارچگی فرهنگی انجامیده و موسیقی نیز به عنوان یکی از ارکان فرهنگ، از این جریان مستثنا نبوده است.
ابتدای صفحه