از گذار درک و شناخت فعالیتهای انسان در زیستبومش میتوان به شناخت پدیدههای بومی رسید. از این رهگذر مصداقها و نمونههای مادی فرهنگ از جایگاه ویژهای برخوردار است. این مصداقها بازتابدهنده اندیشهها، آمال و تخیلات از طریق عینیتبخشی است و پندارهای غیرمادی را به شیوههای مادی و در قالب آثاری عمدتاً از جنس هنر بهظهور میرساند. بر این پایه، دستبافتههای ایلی و عشایری ایران و بهطورخاص گلیمبافتهها محملی برای بازتاب باورها، زیستبوم و عناصر آن، ذهنیات، احساسات و تمنیّات درونی بافندگان است. آنها در هر ایل و منطقهای خاص، بر مبنای باورها و روحیات شخصی، فرهنگ و همچنین محیط زندگی را در کنار هم قرار داده و بهعنوان بخشی از هویت ایلی و جمعی در دستبافته خویش با سبک مختص به خود، بازآفرینی میکند. تعامل و همراهی و پیوستگی میان فرهنگ و زیستبوم در عشایر بسیار چشمگیر است. این مقاله بر آن است تا به بازشناسی دستبافتههای عشایری ایران با تکیه بر گلیم چهار منطقه از منظر مؤلفههای فن-شناختی(ریسندگی، رنگرزی، فنون بافت)، زیباشناختی (طرح و نقش، رنگبندی)، مواد اولیه، ساختار فرهنگی و اجتماعی، منابع انسانی تولید (هنرمندان بافنده) را مورد مطالعه و بررسی قراردهد. جامعۀ نمونه و انتخابی در این تحقیق، چهار ایل بختیاری، قشقایی، شاهسون و کرمانج است. نحوۀ انتخاب نمونهها بهواسطه برجستگی ایلهای یاد شده در تنوع و پرکاری و نقشپردازی گلیمها و همچنین اشتراکات در برخی نقوش میباشد. پژوهش حاضر از نوع بنیادین و روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی و جمعآوری دادهها به روش کتابخانهای و میدانی صورت گرفته است.
افروغ, محمد. (1398). مطالعۀ دستبافتههای ایلی و عشایری ایران با رویکرد بومشناسی فرهنگی، با تأکید بر گلیمهای عشایر بختیاری، قشقایی، شاهسون و کُرمانج. پژوهشهای انسانشناسی ایران, 9(2), 169-192. doi: 10.22059/ijar.2020.78447
MLA
محمد افروغ. "مطالعۀ دستبافتههای ایلی و عشایری ایران با رویکرد بومشناسی فرهنگی، با تأکید بر گلیمهای عشایر بختیاری، قشقایی، شاهسون و کُرمانج". پژوهشهای انسانشناسی ایران, 9, 2, 1398, 169-192. doi: 10.22059/ijar.2020.78447
HARVARD
افروغ, محمد. (1398). 'مطالعۀ دستبافتههای ایلی و عشایری ایران با رویکرد بومشناسی فرهنگی، با تأکید بر گلیمهای عشایر بختیاری، قشقایی، شاهسون و کُرمانج', پژوهشهای انسانشناسی ایران, 9(2), pp. 169-192. doi: 10.22059/ijar.2020.78447
VANCOUVER
افروغ, محمد. مطالعۀ دستبافتههای ایلی و عشایری ایران با رویکرد بومشناسی فرهنگی، با تأکید بر گلیمهای عشایر بختیاری، قشقایی، شاهسون و کُرمانج. پژوهشهای انسانشناسی ایران, 1398; 9(2): 169-192. doi: 10.22059/ijar.2020.78447